پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از شاخه‌هاي مهم زبان‌شناسي، علم معناشناسي است كه با استفاده از اين علم مي‌توان به معناي صحيح و دقيق كلمه و مقصود اصلي گوينده دست يافت و از آن‌جايي كه قرآن به عنوان يك متن والا از سطوح معنايي بي‌نظيري برخوردار است، لذا استفاده از اين روش در شرح آيات و لغات آن مي‌تواند عمق معناي واژگان قرآن را روشن ساخته و بيان كننده‌ي معناي آن باشد و گستردگي و نظام‌مند بودن آيات را تبيين نمايد. پژوهش حاضر درصدد تبيين جايگاه معنايي واژه‌هاي كانوني فرح، به شيوه معناشناسي است و به منظور ترسيم معني واژه در قرآن كريم لازم است كه در سه حيطه معناشناسي واژگاني، ميدان‌هاي معناشناسي و مطالعات متني انجام گيرد. در حيطه بررسي واژگاني فرح، معناي اساسي بدست آمده؛ شادي توأم با تكبر است و با مطالعه و بررسي جهان بيني و فرهنگ قومي عرب جاهلي در قبل از اسلام نيز واژه فرح و واژه‌هاي مترادف نسبي آن به همان معناي اساسي شادي آمده و تطورات معنايي نداشته است. همچنين گستردگي ميدان معناشناسي فرح در قرآن و نيز چگونگي گستردگي آيات در اين ميدان از بررسي واژه‌ها و عبارت‌هاي مترادف و متضاد، واژه‌ها و عبارت‌هاي مرتبط از لحاظ فعاليت و انفعال بدست مي‌آيد، بر اساس اين روش، با مطالعات متني واژه فرح و كشف واژه‌هاي كليدي و كانوني و جهان‌بيني فرح مي‌توان به تعريف معناشناسانه فرح كه همان «ايمان به تقدير الهي و اميد به رحمت و فضل اوست دست يافت. همچنين گستردگي ميدان معناشناسي فرح در قرآن و نيز چگونگي گستردگي آيات در اين ميدان از بررسي واژه‌هاي مترادف مانند: بهجت، نصرت، بشارت، سرور و... و واژه هاي متضاد مثل خوف، اسف، كرب و واژه ها و عبارت هاي مرتبط‌ از لحاظ فعاليت مانند نصرت الهي، رحمت الهي، لذايذ دنيا، علوم ظاهري و.... و واژه هاي منفعل مانند ضلالت، تفرقه، محروميت از محبت الهي و... به دست مي آيد.