پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

گوهر و صدف دين از مباحث مهم كلام جديد در زمينه دين‌ شناسي است كه در سال‌هاي اخير در ايران مورد بحث قرارگرفته است. با توجه به پيشرفت علم و صنعت در جامعه امروزي نيازها و ارزش‌ها نيز دچار تغيير و تحول مي‌گردد. با ادعاي دين اسلام كه دين ابدي است تعيين گوهر و صدف دين لازم مي‌نمايد. نظر روشنفكران ديني درباره گوهر و صدف دين بسته به تعيين قلمرو دين و انتظار بشر از آن متفاوت است. برخي از روشنفكران ديني بر اساس مباني كه در زمينه دين‌ شناسي دارند، تعيين گوهر دين را از انتظار بشر از دين جستجو كرده و صدف دين را امور بشري و خارج از دين معرفي مي‌نمايند؛ اما برخي ديگر، تعيين گوهر و صدف دين را بر عهده خود دين مي‌دانند. در تعيين مصاديق گوهر و صدف دين نيز، ميان روشنفكران ديني اشتراكات و اختلاف‌ نظر نيز وجود دارد. برخي مانند بازرگان و سروش گوهر دين را آخرت معرفي مي كنند و برخي مانند حجاريان تعيين گوهر دين در هر زمان( در مرحله اجرا) را، بر عهده خود انسانها واگذار مي كنند. شبستري نيز ضمن گوهر دانستن ايمان، توحيد و معنويت، امر و نهي شارع را، صدف دين مي داند. شهيد مطهري يكي از انديشمندان حوزه علوم ديني است كه قلمرو دين را حداكثري معرفي نموده و معتقد است كه تعيين گوهر و صدف دين را بايد از خود دين جستجو كرد. در اين پژوهش سعي شده است با شيوه توصيفي – تحليلي و به روش كتابخانه اي، ابتدا گوهر و صدف دين از منظر شهيد مطهري و سپس روشنفكران ديني مشخص گرديده و سپس بر اساس نظريه شهيد مطهري، نظر آنان نقد گردد.