پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

در طول تاريخ، امور اقتصادي بخش مهمّي از زندگي انسان را به خود اختصاص داده¬اند و بخش عظيمي از مشكلات جوامع امروزي، ريشه در مباحث اقتصادي دارند. از آن جايي كه تحوّلات صورت¬گرفته در تمام شؤون جامعه¬ي بشري، اقتصاد را نيز از مرحله¬ي سنّتي و ساده¬ي تاريخي خود، به مرحله¬ي جديدي وارد كرده، براي يافتن اصول و خطـوط كلّي در اين مسائل نوپيدا، بايد به آن¬چه خالق زندگي انسان، از طريق قرآن و سنّت برايش برنامه¬ريزي نموده مراجعه كرد. از منظر اسلام، كليّه¬ي فعّاليّت¬هاي اقتصادي كه مانع تحقّق ايده¬ها و ارزش¬هاي شناخته شده باشند، ممنوع هستند و از اين¬رو مقوله¬ي مفاسد اقتصادي به¬عنوان امري مذموم مورد توجّه خاص قرار گرفته كه براي پي بردن به ضرورت مبارزه با آن¬ها، كافي است تنها به برخي از عواقب زيان¬بارشان بر فرد و جامعه اشاره شود تا اثرگذاري بيشتري داشته باشند. از جمله پيامدهاي اعتقادي- اخلاقي و تربيّتي- رفتاري ابتـذال اقتصادي بر روي افراد عبارتند از : دين¬گريزي و تضعيف باورهاي ديني، بي-اعتمادي، تبديل شخصيّت واقعي افراد به شخصيّتي ساختگي، پرخاشگري، كينه¬ورزي، زايل شدن استعدادها و ... ؛ همچنين از جمله پيامدهاي فرهنگي و سياسي ابتذال اقتصادي در اجتماع نيز مي-توان به افزايش شكاف طبقاتي، ايجاد روحيّه¬ي تجمّل¬گرايي، هنجارشكني، كاهش روابط خانوادگي، سيطره¬ي فرهنگ غرب، افزايش فقر معيشتي و فرهنگي، قانون شكني، آسيب¬پذيري در مقابل قدرت¬هاي سلطه¬گر، ناامني و ... اشاره نمود. برخي پيامدهاي نامبرده از مراجعه¬ي مستقيم به قرآن و سنّت و برخي از معيارگيري علوم جديد از اين منابع به¬دست آمده است. با درك آثار و پيامد¬هاي فساد اقتصادي، مي¬توانيم برنامه¬هاي ضدّ فساد مؤثّري، براي رويارويي با يكي از عوامل توسعه نيافتگي اقتصادي كشور، طرح¬ريزي كنيم و از اين¬رو در قدم اوّل، انجام پژوهشي توصيفي- تحليلي و كتابخانه¬اي مبني بر بررسي ابتذال اقتصادي از منظر قرآن و سنّت و آثار فردي و اجتماعي آن، ضرورتي انكارناپذير دارد.