پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده اصل توحيد از جايگاهي والا در ميان اصول اعتقادي برخوردار است كه يكي از مهمترين جنبه هاي آن، توحيد افعالي است. توحيد افعالي يعني تنها مؤثر حقيقي و مستقل در عالم، ذات مقدس خداوند است و جز او، هيچ موجود ديگري فاعليت تام و مستقل ندارد. يكي از مهمترين اصولي كه هر انساني آن را باور دارد، اصل تأثير انديشه ها و عقايد آدمي در چگونگي اعمال و رفتار و اخلاق اوست. اعتقاد به توحيد افعالي در مبارزه با نفس و تهذيب صفات دروني و در نتيجه رفتار و اخلاق انسان تأثير بسزايي دارد. توحيد افعالي شاخه هاي متفاوتي دارد كه مهمترين آن ها عبارتند از: توحيد در خالقيت، توحيد در ربوبيت و توحيد در الوهيت و عبادت كه باور به هر كدام از آنها نقش بزرگي در زندگي انسان ايفا مي كند. انساني كه توحيد افعالي را باور دارد و به عبارتي آن را يكي از اصول مسلم جهان هستي مي داند، در زندگي و اخلاق و رفتار خود نيز طبق اين اصل عمل مي كند. مي توان گفت چنين شخصي دست خدا را در همه امور گشاده مي بيند، حاكميت اراده و مشيت او را در همه جا با چشم دل نظاره مي كند و او را از هيچ بخشي از بخش هاي هستي جدا نمي داند. انساني كه از منظر توحيد افعالي نظاره گر خود و جهان پيرامون خود است، همواره بر خدا توكل مي كند و تحقق هيچ امري را در صورت تعلّق اراده او محال نمي داند. او همواره خدا را مي خواند و تنها به او اميد دارد. در اخلاق فردي و اجتماعي اموري مانند صبر، شجاعت، عفت، حلم، قناعت، ايثار، عدالت، انصاف، امانت داري، صداقت، و امور بسيار ديگري از اين قبيل ريشه در اعتقاد به اين حقيقت دارد. بحث تآثير توحيد افعالي بر اخلاق تاكنون به طور منسجم و در يك متن مشخص تدوين نشده است واين مسأله اهميت و ضرورت بررسي اين بحث را بيان مي كند.