پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده موضوع تحقيق در اين نوشتار، جايگاه عرف نسبت به ساير ادله از ديدگاه اماميه و اهل سنت است. تببين جايگاه عرف نسبت به ساير ادله از ديدگاه اماميه، توجه به اين كه عرف از ديدگاه مذهب اماميه تنها كارايي غير استقلالي آن مورد پذيريش است؛ ابتدا بايستي صور وقوع تعارض مشخص گردد، و در محور هاي تعارض عرف با آن دليل، راه برون رفت آن با طرح ديدگاههاي مطرح شده در اين باب بيان گردد. تعارض عرف در مذهب اماميه تنها در دايره موضوعات، البته موضعات عرف قابل تصور است، كه در اين هنگام عرف مقدم شده و در نوارد ديگر، يعني تعارض عرف با احكام، يا در دايره موضعات شرعي به عرف توجهي نمي شود. در مذهب اهل سنت با توجه به اين كه كارايي استقلالي و غير استقلالي عرف مورد پذيريش است، لذا فروض تصور تعارض عرف هم در دايره احكام و هم موضعات ممكن است. در ايره احكام چنانچه تعارض عرف با حكم برخواسته از نص شرعي باشد، عملكرد عرف ملغي شده، و بدان توجهي نمي شود ليكن در بقيه ادله، حكم عرف مقدم است. در دايره موضوعات عرفي نيز نظر عرف مقدم بوده و در محور موضوعات شرعي بين علما اهل سنت در اين كه عرف مقدم است يا خير اختلاف نظر وجو دارد.