پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده تأمل ژرف در معرفت نفس و بررسي روايات در اين زمينه به گونه اي است كه راه را پيش روي سالك گذاشته و اين نكته را ضروري مي سازد كه چنين طريقي براي معرفت پروردگار از ديگر براهيني كه فلاسفه ذكر كرده اند مهم تر است . نزديكي و در دسترس بودن راه و راهرو و از همه مهمتر ، حضوري بودن اين طريق خداشناسي ، سبب مي شود انسان را از مقام علم به مقام يقين برساند و از سوي ديگر ، انسان را به تلاش و تزكيه فرا مي خواند تا بتواند از رهگذر خود شناسي همراه با تزكيه نفس، راه معبود را طي كند. لذا جهت تبيين اين اهداف ، دراين رساله سعي شده با بررسي اهميت معرفت نفس در روايات و تقريرهاي مختلف فلاسفه و به ويژه سه فيلسوف بزرگ ملاصدرا، علامه طباطبايي و امام خميني (رحمه الله عليهم» از شناخت يا عدم امكان شناخت خداوند به اين نكته رهنمون شده كه شناخت نفس با وجوه متعدد دلالت بر معرفت ربّ دارد .معرفت نفس طبق نظر اين سه فيلسوف ممكن ، اما معرفت به كنه ذات الهي محال است . در عين حال بابراهين متفاوت معرفت ربّ و توحيد ذات و صفات وافعال اثبات مي شود : مانند ئحدت خداوند ، تجرد، قديم بودن ، دنو و مظهريت خداوند و داشتن صفات به نحو اكمل وأتم ، دليل است بر فقر ذاتي خود انساني توأم با مرآت بود ن نفس از معرفت ربّ . واژگان كليدي : معرفت ، شناخت حصولي ، شناخت حضوري، خود( نفس) ، خدا، توحيد ذاتي ، توحيد صفاتي ، توحيد افعالي.