پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

آنچه موضوع از آن بحث مي كند احكامي است كه از آن به احكام خمس فوايد تعبير مي شود. يعني بعضي از فوائدي كه انسان حاصل مي كند خمس به آن تعلق مي گيرد مانند غنيمت معدن، گنج، و غيره و ... در ميان پس از آشنايي با وجوب خمس با رواياتي روبرو مي شويم كه بحث به تحليل خمس مي كشاند آن هم زماني كه خمس به طبق آيه قرآني روايات متواتر واجب گرديده است. از يك سو وجوب خمس و از سوي ديگر روايات تحليل خمس كه داراي سندهاي موثقي هستند. بنابراين نمي توان از آنها دست برداشت و بايد به تحليل آنها پرداخت به اين صورت كه روايات تحليل مقيد به قيد و شروطي هستند و مطلقا خمس را حلال نمي شمارند. [بر خلاف رواياتي كه حليت خمس را مطلقا رد مي كند، بنابراين پس از برخورد با اين سه طائفه؛] - مطلقا خمس و شيعه حلال است، بدون هيچ قيد و شرطي - مطلقا دلالت به عدم تحليل و اباحه خمس مي كنند. - خمس را تعبير به قيد و شروطي، حلال مي دانند. ما طائفه سوم مي پذيريم و سپس به بررسي روايات آن از نظر محتوايي و سندي مي پردازيم. در نهايت آنچه در مسئله خمس بررسي مي شود مصرف آن است توسط كساني كه آيه قرآني به آنها اشاره كرده است در ميان اقوال مختلف قول مشهور است كه مورد قبول شيعه است. يعني خمس متعلق به شش گروه است كه در عوض هم مالك خمس مي باشند. و آن شش گروه عبارتند از؛ 1.خداوند 2.رسول 3.ذالقربي 4. يتيمان 5. مسكينان 6. ابن سبيل از سه مورد اول به (سهم امام (عليه السلام) ) و سه مورد دوم به (سهم سادات) تعبير مي شود.