پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده در مرحلۀ عصمت انبيا به اعتبار بعد نظري، متكلمين شيعه معتقدند كه پيامبر در دريافت، حفظ و انتقال وحي كاملاٌ معصوم است و هيچ گونه خطايي نه سهواٌ و نه عمداٌ از او صادر نمي شود. اما به اعتبار بعد عملي،شيعه معتقد است كه عصمت شامل قبل از بعثت و بعد از بعثت، گناهان كبيره و صغيره، عمدي و سهوي، نفرت آور و غير نفرت آور و حتي داوري در منازعات، تشخيص موضوعات احكام ديني، مسائل اجتماعي و تشخيص مصالح و مفاسد امور و مسائل عادي زندگاني هم مي شود. متكلمين شيعه با تاكيد بر لطف بودن "عصمت" در حق دارندۀ آن بيان مي كنند كه عصمت اين گونه است: عبد معصوم، در عين قدرت بر انجام عصمت، انگيزۀ ترك دارد و به سمت طاعات ترغيب مي شود. ا آنجا كه متكلمين شيعه حصول وثوق و اعتماد كامل به انبيا كه تأمين كنندۀ غرض از رسالت ايشان است رابدون تصور عصمت امكان پذير نمي دانند، "عصمت" را عقلاٌ و نقلاٌ به طور مطلق ضروري مي شمارند. ايشان به دلايل نقلي نظير آيات ناظر به عدم نفوذ شيطان نسبت به مخلصان و مطهران، هدايت يافتگي انبيا و نرسيدن عهد الهي به ظالمان، و دلايل عقلي نظير لزوم وثوق و اطمينان پيامبران، لزوم تكليف به محال، و لزوم مخالفت با پيامبر در صورت عدم عصمت استناد مي كنند. ديدگاه مرحوم مظفر: پيامبران بايد معصوم باشند، تا مردم به او اطمينان و وثوق كنندودرنتيجه غرض ازبعثت پيامبران تحقق پذيرد زيرا پيروي و متابعت از پيامبرواجب است. ديدگاه شهيد صدر:همه آنچه كه پبامبران را از آن منزه دانسته، وقوع آن را ازسوي ايشان ممنوع مي دانيم،مستقيم ياغير مستقيم، به استناد دلالت معجزه است كه ايشان را ازدروغ بستن به خداوندسبحان دررساندن پيام او باز مي دارد.دين در همه عرصه هاي زندگي بشر جاريست لذا نبي بايد در همه جنبه ها و همواره معصوم باشد. ديدگاه شهيد مطهري:عصمت پيامبران از گناه واشتباه ازمختصات آنها است ، به اين معنا كه پيامبران نه تحت تأثيرهواي نفساني قرارمي گيرند و نه مرتكب گناه مي شوندو نه دركارخود دچارخطاواشتباه مي گرددند و اين امري اختياري است نه اجباري. كليد واژه ها: عصمت انبيا – وحي – نبوت – انبيا وگناه كبيره – انبيا وگناه صغيره – خطاي عمدي انبيا – خطاي سهوي انبيا – مرحوم مظفر – شهيد صدر – شهيد مطهري