پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

براساس فقه اسلامي حق طلاق در اختيار زوج است، به طوريكه هر وقت اراده كند مي تواند همسر خود را طلاق دهد.ولي گاهي براثر عواملي از قبيل سوءمعاشرت، تدليس و...راهي جز تفريق وجدائي براي زوجه باقي نمي ماند.در اين شرائط قواعد فقهي كاربرد دارند كه در انحلال نكاح توسط زوجه كمك شاياني مي نمايند. در اين پژوهش، مهمترين قواعد فقهي خانواده كه در انحلال نكاح كاربرد دارند بررسي شده است، اين قواعد عبارتند از: قاعده شروط ,قاعده غرور, قاعده عسروحرج , قاعده لاضرر, قاعره الحاكم ولي الممتنع ,كه ضمن معرفي قاعده و شرايط اجراي قاعده به موارد كاربرد قاعده در اين باب از منظر فريقين (اماميه واهل سنت) پرداخته شده است. همچنين به مصاديق آن در حقوق موضوعه هم اشاره شده است. از ديدگاه فريقين در شرايطي چون غيبت شوهر، عسروحرج زوجه، عدم پرداخت نفقه اذيت و آزار زوجه و تدليس و... زوجه براساس قواعد فقهي لاضرر، لاحرج، غرور الحاكم، مي تواند نكاح را فسخ نمايد يا درخواست طلاق دهد. همچنين به استناد قاعده شروط، با وكالت در طلاق (طبق نظر فريقين) يا تفويض طلاق (طبق نظر اهل سنت) حق طلاق را از زوج بگيرد. از آن جاييكه مبناي فقهي برخي از مواد قانوني در قوانين خانواده، قواعد فقه است؛ بررسي قواعد فقه خانواده، در تفسير برخي قوانين راهگشا خواهد بود.همچنين تدوين قواعد فقهي و شناسايي مصاديق موارد آن در حيطه خانواده، امكان شكل گيري نظريات حقوقي و رويه قضايي را فراهم مي آورد.