پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

تعداد كلمات چكيده: بدون كليد واژه :288كلمه و با كليد واژه : 300 كلمه چكيده از مهمترين مباحث اوصاف خداوند در علم كلام، صفت قدرت الهي است. مسئله اين پژوهش، تبيين حقيقت و اثبات قدرت الهي، رابطه آن با ذات و صفات الهي، گستره آن، و آثار معرفت به آن مي¬باشد. در پذيرش قدرت به عنوان يكي از كمالات ذاتي خداوند، و عينيت آن با ذات الهي و ديگر صفات ذاتي، اختلافي بين متكلمين شيعي نيست، اما با همسو شدن برخي متكلمين با آراي فلاسفه در مباحث پيرامون قدرت الهي، بين اين دو گروه، اختلافاتي ايجاد شده كه ريشه در مباني فكري مختلفي مانند تفسير جبر و اختيار، پذيرش برخي قواعد فلسفي و حدوث و قدم زماني عالم، دارد. در اين تحقيق، در كنار آراي برخي متكلمان برجسته-ي شيعي، ديدگاه¬هاي خواجه طوسي- نماينده متكلمان اعصار پيشين-‌ و علامه طباطبايي- نماينده متكلمين معاصر- تبيين شده و اختلافات و اشتراكات ايشان در باب حقيقت و اثبات قدرت الهي، رابطه آن با ذات خداوند و صفات علم و اراده، عموميت آن، پاسخ به شبهاتِ طرح شده، و برخي آثار معرفت و ايمان به قدرت الهي بررسي گرديده است. تعريف خواجه از قدرت الهي، يكي از دو تعريف رايج متكلمان شيعي مي¬باشد؛ اما علامه آن را منطبق بر قدرت حيوان دانسته، با عدم پذيرش اراده ذاتي و به معناي نوع خاصي علم، تفسير سومي از قدرت خداوند ارائه مي¬نمايد. از دلايل متكلمان شيعي در اثبات قدرت الهي، تمركز خواجه بر حدوث زماني عالم است؛ اما علامه از طريق براهيني مانند وجوب كمالات وجودي براي واجب-الوجود، قدرت را براي خداوند اثبات مي¬كند. خواجه و علامه همچون ديگر متكلمان شيعي، قائل به عينيت صفات با ذات الهي از حيث مصداق بوده، عموميت قدرت الهي نسبت به همه ممكنات را مي¬پذيرند. از آثار معرفت به قدرت خداوند در نظرات ايشان، معرفت خداوند، توكل، خضوع، رضا و رهايي از نااميدي مي-باشد.