پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

تأويل، در لغت به آغاز باز گردانيدن است در نظر گروهى از متقدمان و متأخران، بين تفسير و تأويل تفاوت وجود دارد و هريك مربوط به حوزهاى خاص است. تأويل قرآن، مربوط به اموري است كه از سنخ الفاظ نيست، ازاين جهت تأويل اختصاصى به آيات متشابه ندارد، بلكه تمامى آيات قرآن را فرامىگيرد، برخلاف تفسير كه مربوط به معانى مراد از الفاظ است چند ضابطه براي فهم و تاويل آيات قرآن وجود دارد؛ آشنايي بازبان وسبك قرآن، در اين مبحث آشنايي با چندين مبحث بطور مسلم مي تواند اين مسئله را روشن نمايد كه از جمله آنها عبارتند از عرفي يا فرا عرفي بودن زبان قرآن ، ضابطه دوم ضوابط نفساني مي باشد داشتن قلبي سليم دور از زيغ و عدم انگيزه فتنه جويي بايسته ترين ضوابط لازم براي هركسي است كه اقدام به تاويل آيات قرآن مي نمايد ضابطه سوم ضوابط شناخت شان نزول وسبب نزول است مسئله شان نزول وسبب نزول به چند حالت مفسر را در تاويل آيات ياري مي كند؛ عموميت لفظ يا خصوصيت سبب ،گستردگى معنى آيات، فهم زمينه ها . ضابطه چهارم ضابطه شناخت اصول قرآني درفهم عميقتر،در اين بخش چند عامل قرآن پژوهش را در رسيدن به تاويل آيات كمك مي كند؛ جري وتطبيق ، ظهر وبطن ،بعد از بحث ضوابط جهت عيني كردن مبحث تاويل قرآن به نمونه هاي از آيات قرآن كه در كلام احاديث معصومين تاويل گشته است پرداخت شده است آنگاه برسي گرديد كه علم تاويل را چه كسي مي داند آيا علم به تاويل را فقط خدا مي داند يا الراسخون في العلم نيز از آن خبر دار هستند در اين فرض منظور از الراسخون چه كساني مي باشند در يك علم به تأويل مختص به خداوند « وقف » ديدگاه آگاه به تاويل فقط خداوند است بر اساس قول به است اما در ديدگاه مشهور اماميه راسخين در علم آگاه به تاويل مي باشند پس از بررسى اين جهت كه تأويل قرآن را جز خدا و راسخون در علم نمىدانند جاى اين سؤال است كه راسخين در علم چه كسانى هستند كه بر تأويل قرآن آگاهند؟ البته مفهوم اين كلمه يك مفهوم وسيع است سوره ال عمران مهم ترين بحث در باره تاويل را بر عهده دارد به تحليل وبررسي اين آيه از ديدگاه مفسران پرداخت گرديد