پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده بر پايه آموزه‌هاي وحياني، اعمال نيك افراد از ايمان آنان برمي‌خيزد و افزون بر آن، خود اعمال صالح نيز در قوّت و ثَبات ايمان اثرگذارند و سبب ازدياد ايمان و هدايت نيكوكاران مي‌گردد. بر اين اساس، نگارنده با بررسي آيات قرآني و روايات تفسيري، آموزه‌هاي اين كتاب آسماني در حوزه ياد شده را گرد آوري كرده و در تحقيقي كاربردي و با روش تحقيق نقلي – وحياني، به تبيين اين مسأله پرداخته است. ايمان به معناي تصديق قلبي چيزي و اقرار زباني به آن است. عمل صالح يعني كارهاي جوارحي و جوانحي (امور اعتقادي و اخلاقي) كه براي كسب رضايت پروردگار و با تحمل دشواري‌ها انجام مي‌شود و صلاحيت براي اجر و پاداش دارد. درباره اتحاد يا تغاير ايمان و عمل صالح، نظريات گوناگوني از سوي انديشمندان اسلامي ارائه شده است. معتزله و يونسيه و شوبانيه، قائل به اتحاد ايمان و عمل صالح هستند. گروهي همچون اشاعره و شيعه ماهيت ايمان را صرفاً تصديق و مغاير با فعل و عمل مي‌دانند. بر اساس ديدگاه تفصيلي نيز، ايمان به لحاظ مفهوم ذهني، فقط همان تصديق است و از جهت تحقق بيروني، با عمل همراهي مي‌كند. بر اساس آموزه‌هاي قرآني، برخي اعمال صالح جوانحي در حوزه اعتقادات در پايايي و پويايي ايمان نقش اساسي دارند، مانند اعتقاد به توحيد و ولايت انبيا و اولياي الاهي و روز رستاخيز. بر اساس آموزه‌هاي قرآني، برخي اعمال صالح جوانحي در حوزه اخلاقيات، در استواري و ارتقاي ايمان انسان اثر مي‌گذارد، مانند اخلاص و زهد و توكل و صبر و صدق و راستي و خوشخويي و تواضع. بر اساس آموزه‌هاي قرآني، اعمال صالح جوارحي نيز در پايايي و پويايي ايمان اثر دارند. مانند نماز و تلاوت قرآن و انفاق و جهاد در راه خدا كه سبب رشد و كمال ايمان آدمي مي‌گردند. واژگان كليدي: ايمان، عمل صالح، رابطه ايمان و عمل صالح، اعمال صالح جوارحي، اعمال صالح جوانحي.