پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از راههايي كه در طول تاريخ اسلام مورد استفاده برخي از مكاتب ومفسران تفسيري بوده است تفسير به رأي است . در روايات بسياري از تفسير به رأي نهي شده و از عواقب خطرناك آن همچون خروج از دايره ي ايمان و ورود به دايره كفر وعذاب جهنم خبر داده است . لذا براي روشن شدن مرز بين تفسير به رأي وتفسير صحيح لازم است ابتدا مفهوم واژه ي رأي و سپس مفهوم ومصاديق تفسير به رأي شناسايي شوند . واژه ي رأي به معناي ديدگاه وعقيده ي شخصي كه از گمان سرچشمه مي گيرد ومبناي صحيح و معتبر در آن لحاظ نشده است . براي يافتن مصاديق تفسير به رأي با كاوش در روايات نهي كننده از تفسير به رأي ونگاه در گفتار علماي شيعه واهل سنت در مي يابيم كه تفسير به رأي يعني تفسير قرآن به نفع شخصي ومكتب وحزب خود ، به عبارتي ديگر تحميل آراء و نظرات شخصي بر قرآن . تفسير قرآن بدون در نظر گرفتن ادّله عقلي ونقلي وبدون توجه به آيات ديگر قرآن وسنت قطعي و روايات معصومين (ع) وعدم تبحّر در علوم بايسته براي تفسير از ديگر مصاديق بارز تفسير به رأي مي باشد. در اين ميان نبايد از نقش كليدي واساسي پيامبر اكرم (ص) واهل بيت (ع) در تفسير صحيح قرآن غافل شد .بعد از مشخص شدن مفهوم ومصاديق تفسير به رأي ، براي سنجش تفسير صحيح ومعتبر به ضوابطي نياز است كه آن ضوابط عبارتند از.:قرآن كريم و عقل وسنت است كه با اين سه معيار با ارزش مي توان تفسير صحيح را محك زد . از اين سه معيار مي توان به عنوان مرز بين تفسير به رأي و تفسير صحيح ياد نمود .