پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده سخن گفتن، از نعمت‏هاى بزرگ الهى است كه نقش تعيين‏كننده درساختار شخصيتى انسان دارد. و اصلى‏ترين وسيله ارتباط بين انسان‏ها و راه بيان و انتقال انديشه و مقاصد است. اين مسئله تا آن اندازه اهميت دارد كه خداوند در قرآن كريم از آن به‌عنوان يك نعمت بزرگ در كنار تعليم قرآن و آفرينش انسان يادكرده است: «الرَّحْمَنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ خَلَقَ الْإِنسَانَ عَلَّمَهُ الْبَيَانَ»؛ خداوندى كه انسان را خلق نمود و به او قرآن را تعليم كرد و به او سخن گفتن آموخت. اين توانايى بشرى مانند توانايى‏هاى ديگر او، هم مى‏تواند در مسير صحيح به كار گرفته شود و هم در مسير باطل. خداوند متعال در آيات متعدد علاوه بر تأكيد بر نعمت سخن، به چگونه سخن گفتن نيز پرداخته و چارچوب‏هاى سخن نيكو و پسنديده را بيان كرده است. در اين زمينه، روايات فراوانى هم وجود دارد كه همگى حاكى از اهميت فوق‏العاده سخن نيكو و نقش آن در اصلاح اخلاق و تهذيب نفوس انسانى است. از منظر قرآن، اصلاح اعمال و بخشايش گناهان از آثار قول محكم و خلل‏ناپذير است و قول احسن، زمينه اختلاف و فتنه شيطان را از بين مى‏برد. در روايات نيز آثار فراوانى براى سخن نيكو شمرده شده است كه ازجمله آن‌ها مى‏توان به بسيارىِ دوستان و فراوانى روزى، فزونى عمر و محبوب شدن نزد خانواده و خويشان نام برد. كليدواژه‏ها: سخن گفتن، تربيت، آثار سخن، خانواده ، جامعه