پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده نظريه حق الطاعه در اصول فقه براي اولين بار توسط شهيد صدر مطرح شد، كه طرفداران اين نظريه قائل به گسترده بودن حق مولويت براي خداوند متعال هستند يعني در جايي كه مكلف احتمال وجود تكليفي را مي دهد و بعد از فحص و جستجو به حكم واقعي دست پيدا نكند، حق بندگي در برابر حق تعالي ايجاب مي كند كه در برابرتكاليف احتمالي احتياط كرده و هر جا احتمال وجوب تكليفي داده شدهآن را انجام دهد و هر جا كه احتمال ترك تكليفي داده شد آن را ترك كند. در مقابل مشهور اصوليين در اين جا قائل به قاعده قبح عقاب بلا بيان هستند و بنا براين هرگاه احتمال وجود تكليف باشد ولي به مكلف نرسيده باشد ،عقاب ،عقلا قبيح است و فعل قبيح از مولاي حكيم سر نمي زند،ومحال است . هركدام ازطرفداران دو نظريه دلايلي ازقرآن وسنت وعقل بيان كردند در قاعده قبح عقاب بلابيان دليل اجماع وجود داردولي در نظريه حق الطاعه اجماعي وجود ندارد.اين پايان نامه با هدف بررسي هر يك از دو نظريه، موارد اختلاف و اشتراك هر يك از دو نظريه با استفاده از روش مقايسه اي، اشكالات وارد بر هر يك از دو نظريه را در مقام فتوا نيز بيان مي كند.