پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده از آن جا كه ازدواج و تشكيل خانواده از مسائل بسيار مهم حيات انساني است و با توليد نسل و تربيت انسان مرتبط مي‌شود، نيازمند دقّت فراوان و تلاش براي تحليل زواياي مختلف آن است. شريعت مقدّس براي اين مسأله‌ي حياتي انساني، حدودي بيان نموده است كه خروج از آن حدود، تضييع نسل و مضّر عبوديت انسان محسوب مي‌شود. باز شناسي اين حدود و شناخت آن و اجراي اين قوانين در عرصه‌ي عمل اهميت موضوع را نشان مي‌دهد. اين حدود در منابع ديني با عناويني از جمله اسباب تحريم نام برده شده است. تحريم چيزي است كه نهي مولوي به آن تعلق گرفته است. اسباب تحريم بر دو قسم مؤبّد و موقّت است. مواردي كه براي هميشه و مادام العمر از ازدواج طرفين ممانعت به عمل مي‌آورد، تحريم مؤبّد ناميده مي‌شود. مواردي مانند، خويشاوندي ‌نسبي (خوني)، سببي(مصاهرت) و رضاع (شيردهي) از ابتداء مانع ازدواج افرادي مي‌شود؛ مثلاً خواهر و برادر هستند يا خواهر و برادر محسوب مي‌شوند. عواملي؛ از جمله لعان، از ادامه‌ي زندگي زن و مرد براي هميشه جلوگيري به عمل مي‌آورد. اين تحقيق به مطالعه‌ي تطبيقي موانع ازدواج مي‌پردازد. محدوديت‌هايي؛ مانند محرمات نسبي، مصاهره، رضاع، لعان، طلاق نهم، لواط، عقد در حال احرام از روي آگاهي، هم‌چنين موانع موقّت گذرا و قابل حل ازدواج؛ از جمله استيفاي عدد، سه طلاقه، جمع دو خواهر را مورد مطالعه‌ي تطبيقي قرار مي‌دهد. هم‌چنين ممنوعيت روابط خاص همسري به سبب خاص؛ مثل ايلاء و ظهار را بر اساس آراء مذاهب فقهي اهل سنت (حنفيه، شافعيه، مالكيه و حنابله) سنجيده است و ديدگاه‌هاي آنان با فقه اماميه مطرح شده است. وجوه قابل تطبيق و نقاط افتراق شان بازشناسي شده است.در عين حال بررسي فلسفه و دليل ممنوعيت آنان نيز از نظر دور نمانده است. مبناي اين پايان نامه بر‌گرفته از متون فقهي و بررسي آن با مواد قانوني جمهوري اسلامي ايران مي‌باشد تلاش نگارنده بر آن بوده كه اين پژوهش را در حد توان جامع و كامل ارائه نمايد. كليد واژگان: نكاح، اسباب تحريم، تحريم مؤبّد و موقّت، مذاهب خمسه، حقوق مدني