پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اختيارات حاكم اسلامي يا ولي فقيه از موضوعات مهم فقهي است كه فقها در مباحث مختلف آن را مطرح كردند. همه فقها بر اين موضوع كه شارع مقدس اسلام در عصر غيبت راضي به ترك يا تعطيل شدن اجراي احكام الهي نيست، اجماع دارند و بر حاكميت درحكومت اسلامي توجه خاصي دارند. از اين جهت تشكيل حكومت اسلامي و وجود حاكم اسلامي يا ولي فقيه را لازم و ضروري مي دانند تا احكام شرعي عملي گردد. لذا بطور كلي فقها ولايت حاكم اسلامي يا ولايت فقيه را پذيرفته اند. البته در محدوده اختيارات او، اختلاف نظرهايي وجود دارد. در اين تحقيق نظرات فقهاي عاليقدر، صاحب جواهر (ره) و شيخ انصاري (ره) بررسي مي شود. صاحب جواهر قائل به ولايت عامه يا مطلقه فقيه است و ولايت حاكم اسلامي را انتصابي، مسلم و ضوروي و از قطعيات مي داند. مشروعيت آن را هم با ادله نقلي و عقلي و اجماع اثبات مي كند. شيخ انصاري هم، بر خلاف آن عده كه فكر مي كنند، ايشان مخالف ولايت حاكم اسلامي يا ولايت فقيه اند، نظر مشهور را مي پذيرد و آن را بين اصحاب معروف مي داند. شيخ نيز از ادله نقلي و عقلي و اجماع براي استدلال اين مساله استفاده مي كند. اگر چه استدلال به روايات را در خصوص ولايت فقيه قاصر مي داند ولي به ولايت عامه فقيه تصريح مي كند. اين عالمان برجسته، معتقدند كه حاكم اسلامي يا ولي فقيه ، نائب عام امام معصوم عليه السلام است و از جانب او منصوب شده است و ولايت عامه دارد. مردم نيز موظفند از او اطاعت كنند. اين تحقيق به روش كتابخانه اي نوشته شده است و از منابع فقهي و روايي استفاده شده است. هدف از تحقيق، پاسخ به پرسش هاي تحقيق و بهره مندي ديگران در مورد ولايت فقيه است.