پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده « صفات خبري » صفاتي است كه افزون بر نسبت به مخلوقات در آيات قرآن به خداوند نيز نسبت داده شده است. متكلمان مسلمان در تبيين و تفسير اين نمونه آيات، مذاهب و روش هاي مختلفي اتخاذ كرده اند. مذهب شيعه اماميه و وهابيت با هم اختلاف جدي در اين زمينه دارند. بررسي تطبيقي آيات صفات در دو ديدگاه شيعه و وهابيت نشان مي دهد كه وهابيت از آنجا كه براي عقل به عنوان ابزار شناخت در معارف توحيدي جايگاه و ارزشي قائل نيستند و فقط راه نقل را قبول دارند به ظاهرگرايي گرويده و در اين گونه صفات معناي ظاهري را أخذ كرده اند. وهابيت در روش بر رأي و روش سلف تكيه مي كنند و قائلند هيچ يك از سلف آيات صفات خبري را تأويل نمي كردند و معتقدند كه هر آنچه در قرآن آمده به نحو حقيقت است و مجاز در قرآن راه ندارد. ابن تيميه معلم و معمار افكار وهابيت براي فرار از ظاهرگرايي به بيان واژگاني چون بلاكيف،... روي آورده است. مفسران مكتب اماميه با پيروي از اهل بيت(عليهم السلام) ضمن پيراسته شمردن ذات احديت از اتصاف به اوصاف مخلوقات و تنزيه پروردگار متعال از اوصاف مخلوقات، در بيان مقصود و مفهوم اينگونه آيات صفات روشهاي ذيل را اتخاذ كرده اند:1- ارجاع متشابهات به محكمات 2- تأويل آيات 3- بيان اشارات ادبي و لغوي در تحليل درست آيات صفات 4- بيان ظهورتصديقي آيات (روش تمسك به ظاهر، بدون تأويل ) واژگان كليدي صفات خبري، وهابيت، آيات متشابه، ابن تيميه، شيعه، مقايسه، سلفيه.