پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده كمال مطلق و نامحدود خداي متعال مقتضي آن است كه هرگونه ويژگي مادي و جسماني را از ساحت او دور سازيم. براساس براهين عقلي و آيات قرآن كريم و روايات اهل بيت ~ خداوند موجودي مجرد و تام است و هيچ يك از اوصاف موجودات مادي را نمي توان به او نسبت داد؛ زيرا موجودات مادي ناقص و محدودند در حالي كه نقص و محدوديت بر خداوند محال است. با وجود اين برخي از گروههاي مسلمانان كه به اهل تشبيه و تجسيم مشهورند، بدون توجه به اين نكات اوصافي را به خداوند نسبت مي دهند كه موجب مادي، جسماني و در نتيجه، ناقص دانستن خداوند مي شود. يكي از دلايل اين فرقه ها، وجود آياتي از قرآن كريم است كه در ظاهر، خداوند را داراي برخي از ويژگي هاي مادي مي دانند؛ مانند “ يد “ و “ استواء برعرش “، در حالي كه اين نوع برداشت از آيات قرآن نه تنها به ادله عقلي، بلكه با بسياري از آيات ديگر قرآن از جمله “ ليس كمثله شئ " ( شوري/ 11 )" و"لم يكن له كفواً احد " ( توحيد / 4 ) در تضاد است. گرچه در نگاه اول ممكن است به نظر بيايد كه قرآن باب معرفت الله را به كلي مسدود مي داند وبراي مردم به جز تعطيل عقول وافهام نمي شناسد اما با تأمل در آيات وبااستعانت ازروايات اهل بيت~ ،به روش تنزيهي قرآن كه "نه تشبيه ونه تعطيل" است هدايت مي شويم. اين پژوهش به روش توصيفي در صدد تبيين وبسط ديدگاه اهل بيت~ نسبت به تشبيه وتجسيم است. كليد واژه ها: تشبيه، تجسيم، تنزيه، تعطيل، تفويض،صفات خبريه،اهل بيت