پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده فرقه مرجئه در تاريخ اسلام داراي نقشي تاثير گذار و بستر ساز جريانات فكري و فرقه هاي مختلف بوده است. شايد بتوان نقش فرقه مرجئه در تاريخ فرق و مذاهب اسلامي مانند نقش و تاثير جريان فكري اومانيسم در تحولات اعتقادي مسيحيت دانست. فرقه مرجئه كه در ابتدا موضعي كاملاً سياسي داشت ،در جريان قتل عثمان شكل ملموس تري گرفت پيروان اين جريان فكري، براين باور بودند كه در مورد حقانيت معاويه يا حضرت علي نمي توان قضاوت كردو بايد قضاوت درموردايمان افراد را تا قيامت به تاخير انداخت. اما بعدها رگه هاي اعتقادي وكلامي پررنگ تري به خود گرفت. اينكه ايمان تصديق به دل واقرار به زبان است و عمل در رتبه بعد از ايمان قرار مي گيرد فرقه مرجئه نام گروه خاصي است كه اعتقاد دارند قضاوت درمورد ايمان افراد را بايد تا قيامت به تاخيرانداخت .آن ها در مورد ايمان معتقدند كه گناه هرچند گناه كبيره، انسان را از دايره ايمان خارج نمي كند و مرتكب كبيره درآتش نخواهد سوخت. آن ها به تاخير عمل از ايمان اصرار مي ورزند.درحالي كه دلايل عقلي و نقلي خصوصاً نص صريح قرآن خلاف اين مساله راثابت مي كند.ان ها در مورد ايمان معتقدند كه ايمان امري بسيط است درحالي كه ايمان داراي درجات ومراتبي است و ايمان وعمل رابطه تنگاتنگي است .اياتي مثل ايه 3 سوره عصر،112 طه،9 حجرات،22 مجادله ،119 توبه همگي براين ارتباط تنگاتنگ تاكييد مي كنند و از لحاظ عقلي نيز اعتقاد مرجئيان باطل است چون اگر صرف اعتقاد كلى يا اقرار زبانى براى ايمان آوردن كافى بود، نه تنها پيامبر اسلام بلكه پيامبران ديگر نيز به اين كار بسنده مى ‏كردند و آوردن اين همه احكام لزومى نداشت؛ زيرا خداوند كار عبث و بيهوده انجام نمى ‏دهد. در ضمن پيامبران الهى نيز در امر تبليغ اين همه دچار مشقت نمى ‏شدند و اين همه دشمن نداشتند.اعتقادات آن ها دربحث امامت بدين صورت است كه امام به اجماع امت انتخاب مي شود ،معصوم بودن و صالح بودن دراوشرط نيست ولي افضليت، آنهم به نظر اشخاص از شروط اين فرقه است كه اين نظرهم بامستندات آيه اي و روايي سازگاري ندارد وبه نوعي اين فرقه مقام امامت را با مناصبي دولتي(خلافتي كاملا دنيوي) اشتباه گرفتند. كليد واژه ها: ارجاء،اباحه گري، ايمان ،امامت،مرجئه،اختيار،تفويض،جبريه