پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

کندوکاو در میراث کلامی به جای مانده از قدمای این علم از حیث روش شناسی آن هم برای یکی از مباحث مهم علم کلام شیعه که امامت است یکی از ظرفیت هایی است که محققان امروزی برای مواجهه با چالش ها و شبهات اعتقادی باید به عنوان یک مسئلۀ پژوهشی نصب العین خود قرار دهند. پژوهش حاضر با عنوان «روش شناسی علامه حلّی در پاسخ به شبهات ناظر به امامت، هدف خود را کشف الگوهای مورد استفاده در سیرۀ کلامی این محقق بزرگ قرار داده است و با مراجعه به آثار و مباحث کلامی او با روش توصیفی- تحلیلی سعی کرده است دستاوردهایی برای پاسخگویی با شبهات کلامی روز در عرصۀ امامت فراهم کند. چیدمان مباحث در این پژوهش عبارت است از: بررسی روش علامه حلی در پاسخ به شبهات اظر به ادله عقلی ضرورت نصب امام، ارائه دلایل افضل و معصوم بودن امام، ارائه دلایل ردّ امامت خلفا و ارائه دلایل امامت حضرت علی(ع) و دوازده‌امام شیعه از طریق روایات شیعه و سنی. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که بنا به نظر علامه حلی دلایل عقلی و نقلی اثبات می‎کند که امام باید معصوم باشد و ایشان در کتاب الفین و دیگر کتاب‎هایش بیش از دو هزار دلیل بر لزوم معصوم­ بودن امام بیان کرده است. علامه برای ردّ امامت خلفا، دلایلی را ذکر کرده است. در نگاه علامه، خلفا از علم کافی برخوردار نبودند و دچار ظلم شدند و به همین دلیل، اطاعت از حاکمان ظالم جایز نیست. افزون بر آن، خلفا خود به عدم توانایی خویش اعتراف کرده بودند. علامه برخی از فضائل خلفا را که اهل سنت بیان کرده‏اند  با دلایل مختلف رد می‎کند. علامه برای اثبات حقانیت امامت دوازده امام آیاتی را ذکر می‌کند از جمله، آیه اطاعت (آیه 59 سوره نساء)، آیه تطهیر (آیه 33 احزاب)، آیه ولایت (آیه 55 مائده). روایات مورد قبول شیعه و سنی نیز در پاسخ‌های او استفاده شده است از قبیل حدیث ثقلین، حدیث دوازده خلیفه و حدیث  متواتر غدیر