نشست علمی و پژوهشی با موضوع آسیب شناسی تفسیر موضوعی با حضور حجت الاسلام والمسلمین آقای معرفت بصورت مجازی در مدرسه علمیه الزهراء ارومیه برگزار شد.آقای معرفت درابتدا بیان داشتند که منظور از تفسیر موضوعی ، طبقه بندی آیات براساس موضوع می باشد.بر این اساس تفسیر موضوعی کامل عبارت است از جمع بندی آیات موضوعی بصورتی که این آیات بصورت نظام واره در بیاید.ومادامی که این شکلی نباشد تفسیر موضوعی نیست.
آقای معرفت در ادامه بیان کردند که گاهی نظریات مختلف در باب ایات استخراج میکنیم. نظریه ارکانی دارد اولا مبادی دارد روش وقواعد دارد و مولفه های مشخص دارد بر این اساس در ارائه نظریاتی بابی با عنوان آسیب شناسی مطرح می شود .
اقای معرفت در ادامه فرمودند وقتی توانستیم آیات را بصورت منظم پشت سر هم بچینیم ونظریه از آن به دست بیاوریم می شود تفسیر موضوعی .که خود این تفسیر موضوعی بر دو نوع می باشد درون قرآنی وبرون قرآنی .منظور از درون قرآنی یعنی اینکه آن موضوع در قرآن است ومنظور از برون قرآنی یعنی آن موضوع در قرآن نیست وبصورت صریح در قرآن نیامده است بلکه از خارج استخراج کردیم وبر قرآن عرضه داشتیم مثل دموکراسی که درقرآن در این مورد آیه نداریم اما درمورد حکومت ومردم ایاتی داریم که میتوان ربط داد به این مورد.
اقای معرفت در ادامه به آسیب های تفسیر موضوعی پرداخته وفرمودند یکی از آسیب های این تفسیر این می باشد که در این تفسیر ،درشناسایی آیات صرفا آیاتی که صریح هستند بسنده شده استواز بیان غیر صریح بپرهیزیم مثلا آیاتی که صراحتا در آن وازه ایمان بکار رفته است آورده می شود در حالی که باید هرآیه ای که مرتبط با موضوع است باید بیاوریم مثل آیات کفر که باید در مبحث ایمان آورده شود یا تقوا که مصداق ایمان است را بیاوریم.
دومی آسیب تفسیر موضوعی این است که از نظر این تفسیر نباید آیه را خارج ازسیاق سوره ای خودش تفسیر کنیم مثلا اگر آیه در سوره حجرات آمده حق نداریم آن را در کنار آیات سوره های دیگر تفسیدر کنیم چرا که آیه درسیاق خودش یک معنا ودر سیاق دیگر معنای دیگر دارد. آقای معرفت راه حلی که برای جلوگیری از این آسیب بیان داشتند بدین گونه بود که درست است که آیه را جدا کردیم اما در هنگام تفسیر بیان می کنیم که در کدام سوره این آیه آمده است ودر رابطه با چه مبحثی بیان شده است.
ایشان در انتها فرمودند بهترین راه حل برای تفسیر موضوعی این است که ما خود آیات را مورد بررسی قرار دهیم وآیاتی که نزدیک به هم هستند در کنار هم قرار دهیم که این می شود مدل روش داده بنیاد ودیگر اینکه این ترتیب براساس ترتیب مصحفی یا ترتیب نزولی باشد.
