پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

تحکیم خانواده و نقش زن، محور نشست علمی  مدرسه علمیه فاطمیه سلام الله علیها نجف آباد

در نشست علمی پژوهشی که با حضور دکتر مهدی عرب پور، استاد حوزه و دانشگاه، در حوزه فاطمیه برگزار شد، موضوع تحکیم خانواده و نقش زن به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل جامعه مورد بررسی قرار گرفت.

مشروح خبر:

در نشست علمی پژوهشی که با حضور دکتر مهدی عرب پور، استاد حوزه و دانشگاه، دارای دکترای روانشناسی و سطح 4 حوزه ، در حوزه فاطمیه برگزار شد، موضوع تحکیم خانواده و نقش زن به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل جامعه مورد بررسی قرار گرفت.

حاضران در این نشست که عمدتاً از طلاب و علاقه‌مندان به مباحث خانواده بودند، استقبال بسیار خوبی از سخنان استاد عرب پور داشتند. دکتر عرب پور در این نشست، با استناد به آموزه‌های دینی و یافته‌های علمی، به بررسی ابعاد مختلف نقش زن در تحکیم بنیان خانواده پرداختند.

ایشان بر اهمیت جایگاه زن در خانواده و تأثیر مستقیم آن بر سلامت و پایداری این نهاد اجتماعی تأکید کردند.

اهم موضوعات مورد بررسی در نشست علمی تحکیم خانواده و نقش زن توسط آقای دکتر عرب پور :

موضوع اصلی: نقش زن در خانواده، به ویژه در نقش همسر، و عوامل موثر بر استحکام این رابطه

اهمیت جایگاه زن در اسلام: دکتر عرب پور با استناد به حدیثی از پیامبر اکرم (ص) به اهمیت جایگاه زن در اسلام اشاره کردند.

سیر تحول نقش زن: زن در طول زندگی نقش‌های مختلفی را ایفا می‌کند و هر یک از این نقش‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد.

اهمیت نقش همسر:استاد به طور ویژه بر نقش زن به عنوان همسر تمرکز کرده است و بر اهمیت این نقش در تحکیم خانواده تاکید کرده است.

موانع اصلی در نقش همسر: نفسانیت، شکایت و عدم حفظ مرزها به عنوان سه مانع اصلی در ایفای نقش همسر موفق معرفی شده‌اند.

عوامل همسر کافی بودن: حفظ احترام متقابل، حفظ حس اقتدار در همسر و حفظ جذابیت به عنوان عوامل اصلی برای همسر کافی بودن مطرح شده‌اند.

مشروح مطالب بیان شده در نشست توسط استاد دکتر مهدی عرب پور:

حضرت رسول فرمودند : سه چیز از دنیای شما را من خیلی دوست دارم زن ها و عطر و نور چشمم که نماز است.

حصرت اگر چنین می‌فرمایند برای این است که جایگاه زن در زمینه‌های مختلف بسیار ارزشمند است و هیچ‌مکتبی مثل اسلام به زن و جایگاه زن ارزش قائل نشده است

سیر تحول یک زن به این صورت است که یک زن زمانی که به دنیا می‌آید اول دختر یک خانواده است و بعد از اینکه ازدواج کرد می‌شود همسر و در مرحله بعد مادر و بعد مادرزن و یا مادرشوهر و بعد مادربزرگ ، با انتقال به هر مرحله نقش خود را در مرحله‌ی قبل را هم دارد

در این جلسه در مورد زن بعنوان همسر صحبت خواهیم کرد

مهمترین ویژگی یک زن در مرحله‌ای که همسر است این است که همسر کافی باشد

برای اینکه یک زن در نقش همسر بودن خود کافی باشد یک سری عوامل و موانعی وجود دارد:

۱ _یکی از مهمترین موانع نفسانیت است

آن علاقه که ابتدای زندگی است سرمایه زندگی ماست که مهمترین عاملی که باعث کاهش آن می‌شود نفسانیت است؛ نفسانیت یعنی خودخواهی غرور و تکبر ؛ خودخواهی یعنی آنچه من می‌گویم و آنچه من تشخیص می‌دهم

زمانی که ازدواج می‌کنیم و به همسرمان بله می‌گوییم این بله یعنی جواب مثبت به همه خوبی‌ها و همه بدی‌ها و پذیرش کامل یکدیگر

اگر خودخواهی و نفسانیت نباشد مشکلات حل می‌شود چون من انعطاف دارم نرمش دارم و می‌توانم تغییر کنم و نظرم را تغییر دهم

خیلی مهم است که ما در زندگی مشترک انعطاف داشته باشیم نسبت به شرایط طرف مقابل من اگر یک چهارچوب ذهنی برای خود کشیدم که همه چیز باید بر اساس معیار و ملاک من باشد همیشه از وضع موجود ناراضی و شاکی هستم

۲ _ مانع بعدی شاکی بودن است

یکی از موانعی که باعث می‌شود روابط زن و شوهر دچار چالش شود همین شاکی بودن است. شاکی بودن یک زن باعث دلسرد شدن مرد می‌شود جدای از اینکه ممکن است مقصر خود مرد بوده باشد. اینکه می‌گوییم شاکی بودن مانع است نه به این معنی است که زندگی اشکالی ندارد و اختلافی در آن نیست. مهم این است که ما نمی‌توانیم ارتباط موثر داشته باشیم. غر زدن و شاکی بودن از آنجا می‌آید که من ارتباط موثر بلد نیستم و این یک مهارت است که من بلد باشم با همسرم چگونه رفتار کنم

ارتباط موثر چند رکن خیلی مهم دارد

●شنیدن فعال

شنیدن با گوش دادن متفاوت است من اول باید بتوانم شنونده خوبی باشم

●کنترل هیجانات

هنگام شنیدن حرف نامربوطی باید بتوانیم هیجاناتمان را کنترل کنیم و بدترین نوع هیجانات خشم است که باید بتوانم آن را کنترل کنم؛ زیرا کسی که خشمگین می‌شود عقل ندارد و نمی‌تواند بر اساس عقل رفتار کند و دیگر هیچ چیز جلودارش نیست. هیجان عصبانیت و خشم در همه وجود دارد و هرگاه بروز پیدا کند به آن پرخاشگری می‌گویند . پرخاشگری در مردان به صورت رفتاری است داد می‌زنند، چیز پرتاب می‌کنند، کتک می‌زنند و...

پرخاشگری در زنان کلامی است، هنر یک زن در آن است که در صورت شنیدن پرخاشگری هیجانات منفی و عصبانیت خود را کنترل کند و هر چیزی را بر زبان نیاورد

●داشتن گفتگوی موثر

زمانی که ارتباط موثر نداشته باشم مانع بزرگ اتفاق می‌افتد می‌شوم همسری که این ذهنیت را برای شوهرم ایجاد کردم که من همیشه شاکی هستم و وقتی در همسرم این ذهنیت از من ایجاد شده باشد در رفتارش تغییر ایجاد می‌شود

معمولاً مردها از این جهت که نخواهند با شکایت خانم‌ها مواجه شوند مخفی‌کاری می‌کنند پس نتیجه شاکی بودن زنان می‌شود پنهانکاری و عدم صداقت مردان و این به این خاطر است که من یک فضای مناسب برای همسرم ایجاد نکرده‌ام که نظر سلیقه و عقیده خود را به راحتی بیان کند، این می‌شود که ترجیح می‌دهد یا ساکت باشد یا در مورد موضوع دیگری صحبت کند

۳ _ سومین مانع عدم حفظ مرزهاست

منظور مرز زن و شوهری / مرز فرزندی / مرز خانواده

حفظ مرزها یعنی اینکه موضوعات مربوط به یک مرز نباید وارد مرزهای دیگر شود، متاسفانه خانم‌ها وقتی با همسرانشان مشکل پیدا می‌کنند یارکشی می‌کنند یا از فرزندانشان یا از خانواده اصلی یا پیش فرزندانش شکایت پدر را می‌کند یا پیش پدر و مادر و خواهر و برادرش.

باید مسائل و مشکلات زناشویی را با خود همسر مطرح کرد نه با افرادی از مرزهای دیگر، وقتی مادری شکایت پدر را پیش فرزندانش می‌برد در واقع جایگاه پدر را در مقابل فرزندان تخریب می‌کند و پدر در نزد فرزندش بی‌ارزش می‌شود و فرزند دیگر از پدرش حرف شنوی ندارد، به پدری که دیگر جایگاهی در نزد فرزندش نداشته باشد می‌تواند از مادر حمایت کند و این باعث می‌شود که فرزند دیگر حرمت پدر و مادر را رعایت نکند زیرا پدر خود ستون‌های قدرت خانواده را قطع کرده و ضرر و نتیجه آن متوجه خود مادر است.

سوالات حضار:

چگونه می‌توان جایگاه یک مادر را در بین فرزندان تثبیت کرد

جایگاه مادر را پدر باید در خانواده تثبیت کند در صورتی که خودش جایگاهش حفظ شده باشد

۱ _ هماهنگی پدر و مادر

هماهنگی در مسیر غلط بهتر از ناهماهنگی در مسیر درست است

۲ _ احترام به یکدیگر در مقابل فرزندان

این خیلی مهم است که پدر و مادر احترام همسر را در مقابل فرزندان حفظ کنند

زمانی رابطه پدر و مادر محکم می‌شود و فرزند متوجه می‌شود که نمی‌تواند پدر و مادر را دور بزند وقتی که پدر و مادر هماهنگ باشند و محکم پشت هم بایستند و احترام یکدیگر را داشته باشند

حتی اگر دست یکدیگر عصبانی باشند ما در مقابل بچه‌ها احترام یکدیگر را نگه می‌دارند

۳ _ عدم بروز اختلاف در مقابل فرزندان

اگر اختلافی هم در بین پدر و مادر است نباید در مقابل فرزندان عنوان شود و یا احتمالاً بگو مگو کنند؛ زیرا هم تاثیر بد تربیتی دارد و اضطراب و استرسی را که آن زمان دریافت می‌کند سال‌ها در ذهنش باقی می‌ماند و هم جایگاه پدر و مادر در نزد فرزندان تخریب می‌شود و فرزندان دیگر از پدر و مادر حرف شنوی نخواهند داشت. زن و شوهر باید برای حل اختلافات خود زمان مشخصی داشته باشند که بهترین زمان برای آن صبح‌ها بعداز نماز است.

عوامل همسر کافی بودن

۱ _ حفظ احترام طرفین

احترام یعنی چه؟ اهمیت دادن به موضوعاتی که برای طرف مقابل مهم است هرچند از نظر من مهم نباشد، این مسئله خیلی مهم و رعایت آن خیلی سخت است و مربوط می‌شود به نفسانیت داشتن یعنی خودخواه بودن

چه مواردی برای طرف مقابل من مهم است

●اولین و مهمترین چیز شخصیت یک فرد است هر آدم خودش را از همه چیز بیشتر دوست دارد و این خودی که طرف مقابل اینقدر دوستش دارد من نباید آن را تخریب کنم، شخصیت یک مرد مهمترین دارایی اوست

چه چیزهایی شخصیت فرد را تخریب می‌کند

●بددهنی / سرزنش / توهین / نصیحت کردن / تحقیر کردن

●در مقابل قدردانی کردن به شدت به مرد شخصیت می‌دهد

گاهی آنقدر درگیر روزمرگی می‌شویم که از زحماتی که همسرمان می‌کشد غافل می‌شویم سعی کنیم از همسرمان حتی برای کوچکترین چیزها و مسائل روزمره قدردانی کنیم قدردانی کردن به مردان ارزش و عزت‌نفس می‌دهد

●احترام گذاشتن به علایق و خواسته‌های طرف مقابل که برای او اهمیت دارد

بعد از شخصیت همسر یکی از موضوعات مهم برای او خانواده اوست .هر چقدر که هم خانواده همسر بد باشند چون خانواده همسر هستند باید احترام شوند. از اشتباهات رایج زنان این است که همسر خود را ر سر دوراهی قرار می‌دهند که یا من را باید انتخاب کنیم و یا خانواده‌ات را؛ اگر من را انتخاب کند خود را از چشم خانواده‌اش انداخته و اگر خانواده‌اش را انتخاب کند از چشم من می‌افتد.

اگر گاهی شکایت خانواده‌اش را برایش بازگو می‌کنیم ایرادی ندارد در صورتی که در آخر بگوییم من انتظاری ندارم که شما را برابر خانواده‌ات قرار بگیری احترامشان را نگهدار فقط برای شما گفتم تا کمی سبک شوم.

۲ _ حس اقتدار

ما باید نسبت به ویژگی‌های شخصیتی همسر خود آگاهی داشته باشیم که مهمترین ویژگی شخصیتی یک مرد حفظ اقتدار اوست یک مرد چگونه قدرت خود را اعمال می‌کند؛ وقتی بداند افرادی هستند که به او تکیه کرده‌اند. حال اگر یک زن در ارتباطش با همسرش تکیه‌گاه بودن او را از او بگیرد یعنی اقتداری برای او قائل نشدم و بود و نبودش برای من و فرزندان فرقی نمی‌کند، بنابراین اگر کاری را خودمان می‌توانیم به نحو بهتری انجام دهیم باز آن را به همسرمان بسپاریم تا احساس کند که حضورش در خانواده موثر است

۳ _ حفظ جذابیت

جذابیت‌ها خیلی وقت‌ها ظاهری است و خیلی وقت‌ها جذابیت‌ها شخصیتی است. جذابیت ظاهری به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند ما جذابیت شخصیتی و رفتاری هیچگاه کم نمی‌شود.