کرمان -مدرسه علمیه فاطمه الزهرا(س) بم - برگزاری کرسی آزاداندیشی

شناسه خبر : 148947

1403/08/13

تعداد بازدید : 9

کرمان -مدرسه علمیه فاطمه الزهرا(س) بم - برگزاری کرسی آزاداندیشی
کرسی آزاد اندیشی با موضوع: "مدیریت خانواده با زن یا مرد" توسط کانون پژوهشی افق برتر مدرسه علمیه فاطمه الزهرا(سلام الله علیها) بم و با حضور طلاب، اساتید و کادر برگزار شد.

در ابتدا  طلبه ارائه دهنده بیان کرد: در آیه الرجال قوامون علی النساء" واژه قوام سه مرتبه در قرآن کریم به کار رفته است.قوام از ریشه قامَ یقومُ مشتق شده است. اهمیت استفاده از واژه قوامون درباره قوامیت مردان بر زنان در این آیه به این دلیل است که، در قرآن برای کارهای جزئی و غیر مهم از واژه قیام، ولی برای کارهای مهم و حساس از واژه قوام که صیغه مبالغه است، استفاده شده است. قوامون شوهرانی هستند که در تدبیر امور زنان و برآوردن نیازهای آنان اشراف دارند. در تفسیر الفرقان آقای صادقی تهرانی قوامون  به معنای مراقبت نیکو و حفظ و حراست شایسته از زنان است.

قوامیت نشانه برتری دادن مردان بر زنان نیست. بلکه هر چیز ارزشمندی نیاز به مراقبت و سرپرستی دارد، و در پیشگاه خداوند تنها تقوا، ملاک برتری است. زن را تحت سلطه و حاکمیت مرد دانستن تصوری مربوط به سده‌های پیشین و دوران پیش از اسلام است که برای زن حرمت و شرافتی قائل نبودند.

قوامیت مردان بر زنان حکمی قرآنی است و اینکه مسئولیت مدیریت خانواده به مرد سپرده شده بر اساس این آیه است. با بررسی حکمت و مصلحت قوامیت مردان بر زنان به مسئولیت قوام (مدیریت) برای زن پی می‌بریم. تفاوت در خصوصیات طبیعی و فطری زن و مرد موجب تفاوت در وظایف و مسئولیت‌ها می‌شود.

در ادامه طلبه منتقد به بیان شبهات پرداخت و گفت: چرا باید در خانواده، مدیر داشته باشیم وقتی که هم مرد و هم زن ارکان خانواده هستند و هر کدام بخشی از امور خانواده را بر عهده دارند؟

 *وقتی که خانه داری، همسر داری، و فرزند پروری با خانم خانه است و خانم‌ها نسبت به همه افراد خانواده شناخت بهتری دارند و به جزئیات آگاهی بیشتری دارند چرا مدیریت خانواده با زن نیست؟

 *قوام بودن مرد باعث می‌شود که مرد مسلط بر زنان باشد و در خانواده حکومت و سلطه داشته باشد.

*چرا در زمان کنونی که درآمد زنان مثل مردان است و گاهی درآمد بیشتری دارند و حتی جایگاه‌های اجتماعی بالاتری در حد مدیریت در اداره‌ها و...  بر عهده دارند، آیا توانایی مدیریت خانواده را ندارند؟

 

  در ادامه استاد داور سرکار خانم خانم شهبازی به جمع بندی مطالب پرداخت و بیان کرد: خانوده اولین واحد اجتماعی است که با پیوند زن و مرد تشکیل می‌شود و با تولد فرزندان بر تعداد اعضای آن افزوده می‌گردد. این واحد اجتماعی به طور طبیعی دارای غایت و هدف است. هدف، ایجاد انس، لذت، آرامش و صمیمیت برای همسران است تا با کمک یکدیگر کاستی‌های خود را رفع کنند و نیز زمینه رشد و تعالی مادی و معنوی برای دو طرف ایجاد و بتوانند نسلی پاک تولید و تربیت کنند.

 هر سازمان و مجموعه انسانی به مدیریت و رهبری کارآمد نیاز دارد و هیچ مجموعه‌ای نمی‌تواند بدون مدیریت و رهبری به هدف خود دست یابد. از این جهت در خانواده هم که یک واحد کوچک اجتماعی است برای رسیدن به اهداف مقدس خود نیاز به مدیر دارد. مدیریت صحیح در خانواده، عامل اصلی و بنیادی حرکت تعالی محسوب می‌شود. اعمال مدیریت یک اصل عقلایی پذیرش شده در همه مجموعه‌های کوچک و بزرگ است.  اگر خانواده مدیر نداشته باشد و زن و مرد در اداره امور آن برابر باشند ممکن است در بسیاری از امور اختلاف نظر داشته و ناچار شوند برای حل اختلاف خود به فردی خارج از خانواده مراجعه کنند و این امر سبب کُند شدن حل امور خانواده می‌گردد.

قرآن کریم می‌فرماید: وَالمُؤمِنونَ وَالمُؤمِناتُ بَعضُهُم أَولِياءُ بَعضٍ ۚيَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَيَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ... مردان و زنان باایمان، ولیّ (و یار و یاور) یکدیگرند؛ امر به معروف، و نهی از منکر می‌کنند؛

 در آیه ۷۱ سوره توبه، از رابطه ولایی بین زن و مرد صحبت می‌کند که در قبال هم مسئولیت دارند و برخی ولی بر دیگران هستند که در خانواده هم با آن مواجه هستیم، زن و مرد هر کدام در برابر دیگری وظیفه و مسئولیت دارد در آیه دیگری خداوند می‌فرماید: الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلی‏ بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ...

 عده‌ای قائل هستند مردان از جهت تدبیر اقتصادی و اجتماعی برای خانواده و نیز قدرت دفاع و برنامه‌ریزی، اغلب بر زن برتری دارند؛  البته این برتری دلیل فضیلت ذاتی نیست، زیرا ذات زن و مرد در انسانیت شریک است. قوام با قیّم به یک معنا نیست، قیّم درباره یتیم و محجور مطرح است. قیم کسی است که امور یتیم، صغیر و محجور را بر عهده دارد، در خانواده هم مرد قیم نیست بلکه مدیریت، سرپرستی، سازماندهی و برنامه‌ریزی را بر عهده دارد.

خانم شهبازی در ادامه به نقل نظرآیت الله جوادی آملی درمورد آیه الرجال القوامون، به کتاب زن در آینه جلال وجمال اشاره کردند که ایشان دراین کتاب واگذاری مدیربت به زن را درشرایط ضمن عقد راصحیح دانستد. «قیومیت در زبان قرآن به معنای فرمانروایی و سالارگری نیست بلکه یعنی سرپرست و مسئولیت پذیری و چنین قیومیتی نه تنها مقام نیست، بلکه باربرداری و خدمتگزاری است.»

 ایشان با اشاره به ابعاد مختلف مدیریتی مثل بعد اقتصادی و تربیتی و عاطفی گفت: گرچه اسلام مدیریت خانواده را بر عهده مرد گذاشته است اما نقش مدیریتی زن را هم نباید نادیده گرفت زن نمونه در ایفای وظایف خود در خانه و به کارگیری اصول و شیوه‌های مدیریت اسلامی در امر شوهرداری، خانه‌داری و تربیت فرزند می‌تواند در این مسئولیت خطیر همراه و همکار همسر باشد. یک زن، چه مادر، چه همسر، چه خواهر و حتی دختر، در راس مدیریت عاطفی و برقراری توازن روحی در خانواده قرار دارد. زیرا مدیریت یعنی به وجود آوردن و حفظ کردن محیطی که در آن افراد بتوانند در جهت برآوردن هدف‌های خود به طور موثر و کارآمد فعالیت کنند. مدیریت از نظر قرآن یعنی هنر کشف استعدادها، تجهیز، تحریک و تنظیم و هدایت نیروها به سمت اهداف الهی.