پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

ایشان ابتدا با ذکر مقدمه ای در باب شبهه شناسی بیان کرد:  شبهه شناسی یا تیپولوژی شبهات یک علم در باب پاسخ به شبهات است که باید آن را فراگرفت. هر شبهه برخاسته از منشأهایی است که در صورت شناخت منشأها بهتر می توان به شبهات پاسخ داد. ایشان فهم درست سؤال و شبهه را اولین مرحله در پاسخ به شبهات دانسته و گفت: ابتدا باید سؤالی که مطرح می شود را واکاوی کنیم که دقیقا چه نقطه ای را هدف قرار داده است تا به همان پاسخ دهیم.
حجت الاسلام خاطری بیان داشت: مرحله بعد ریشه یابی شبهات است که سه مقطع دارد: اول باز کردن لایه ای سؤال است. هر شبهه لایه هایی دارد  و متشکل از مقدماتی است که که یا در ماده اشتباهند و یا اینکه در کنار هم نتیجه اشتباه می دهد. دوم کشف مغالطات احتمالی است که با باز کردن لایه های سؤال شناخته می شود  و سوم کشف نوع اشتباه و اعتقاد است.
ایشان در ادامه به تبیین مغالطات موجود در شبهات علیه شیعه افزود: سؤال هایی که علیه شیعه مطرح می شود غالبا نتیجه مغالطاتی است که در دل شبهه به عنوان عقیده مسلم و پذیرفته شده به طور ناخودآگاه وارد ذهن می شود. نظریه شخصیت مساوی مذهب، تقطیع در متون و منابع ، رفتار عموم مساوی با مذهب، تمثیل و مقایسه، تشابه اسمی ، سند دروغین و نظریه فرد با استنتاج کلی از شیوه های غلط رایج در مغالطات است که حجت الاسلام خاطری به آن اشاره کرد.
حجت الاسلام خاطری در بخش دیگری از سخنان خود به بحث مخاطب شناسی در پاسخ به شبهات اشاره کرده و گفت: شبهات و سؤالات مطرح شده همیشه از جانب یک گروه نیستند. ایشان مخاطبان را سه دسته:  شبهه انداز، پرسشگر و معتقد مبتلا دانسته و گفت: نحوه پاسخ به هریک از این گروه ها متفاوت است و باید با مخاطب شناسی پاسخ مناسب به فراخور مخاطب ارائه شود. ایشان شناخت جریان های سیاسی و دینی-مذهبی را از پیش نیازهای مخاطب شناسی عنوان نموده و گفت: آبشخورهای فکری گروه های مختلف مخاطبان اعم از باستان گرایان، غربزدگان، وهابیت سلفی، جریان های برون از اسلام مانند بابیت و بهاییت و ... با هم متفاوت است و با شناخت اشتراکات و افتراقات جریان های سیاسی و مذهبی می توان متناسب با زمان، مکان و مخاطب به شبهات پاسخ داد.
بخش دیگر از سخنان حجت الاسلام والمسلمین خاطری به گونه شناسی شبهات تاریخی غدیر اختصاص داشت. ایشان ابتدا به ذکر انواع مختلف شبهات غدیر (تاریخی، حدیثی، قرآنی، کلامی و ... ) پرداخته و بیان کرد: شبهات تاریخی غدیر را می توان ازجهات مختلف تقسیم نمود: نخست تقسیم از نظر زمانی.  به لحاظ بستر زمان شبهات غدیر را می توان به شبهات قبل از غدیر مانند اختصاص جریان غدیر به شکایت لشکر یمن، هنگام غدیر  مانند حضور نداشتن امیرالمؤمنین در یمن و عدم حضور در غدیر و پس از غدیر مانند عدم احتجاج امیرالمؤمنین به جریان غدیر ، تقسیم کرد.
گونه دیگر از شبهات تاریخی غدیر تقسیم به لحاظ مخاطب است. شبهات تاریخی گاه متوجه پیامبر، گاه متوجه امیرالمؤمنین علیه السلام و در برخی اوقات متوجه عموم جامعه است. در گونه شناسی به لحاظ استدلال به منابع باید دید شبهه وارد شده از منابع شیعی است یا از منابع اهل سنت. و متناسب با هر يك به شبهه پاسخ داد. شبهات غدير به لحاظ منابع تاريخي نيز نيازمند منبع شناسي و اعتبارسنجي منابع است. گاهي شبهات از منابع نامعتبر يا اشخاص نامعتبر مطرح مي شود كه ارزش پاسخ دادن ندارد.