پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

انسانها بنابر مقتضيات زماني، مكاني و نيازشان، با حيوانات اهلي، وحشي، حرام و حلال گوشت ارتباط دارند. اسلام نسبت به نحوه تعامل با حيوانات در توليد، استفاده، مصرف و حقوق آنها، اهتمام داشته و احكامي صادره كرده و بنابر پويايي فقه، مسائل روز نيز استنباط مي‌شود. تاثيرات اطعمه و اشربه و تعامل با حيوانات خاصه حرام گوشت بر جسم و روح آدمي، همچنين نيازها به حيوانات از جمله سگ و ارتباط مسلمين با غير مسلمانان اهميت و ضرورت تحقيق را نشان مي‌دهد و تحقيق جامعي مي‌طلبد تا عموم از احكام و مسائل مستحدثه آگاهي يافته و حكم الهي روشن و اجرا گردد. لذا در اين تحقيق به روش توصيفي- تحليلي- تطبيقي از نوع كتابخانه‌اي در صدد آگاهي و پاسخ به اين سوال هستيم كه حكم اولي و ثانوي توليد و مصرف حيوانات حرام گوشت از منظر فقه اماميه و اهل سنت چيست؟لذا به مفهوم شناسي حكم اولي و ثانوي، حيوانات حرام گوشت و ... پرداخته شد. نتيجة پژوهش بيانگر آن است: حكم اولي توليد و نگهداري سگ‌هاي داراي منفعت عقلايي از ديدگاه فريقين جايز و غيرنافع حرام است. توليد و نگهداري خوك حرام و گربه منعي ندارد. اماميه خرگوش را حرام گوشت و اهل سنت آن را حلال مي‌شمارند اما در نگهداري آن منعي ديده نشد. فريقين به غيراز مالكيه گوشت سگ و خوك را نجس مي دانند. مالكي‌ها معتقدند احكام بايد به صورت تعبّدي عمل شود.خوردن حيوانات حرام گوشت، به حكم اولي حرام است و اختلافي وجود ندارد و تنها در مورد مصاديق آن اختلاف است. احكام ثانوي در حالات و شرايط استثنايي از قبيل ضرورت و اضطرار و اكراه و... ثابت‌اند و با برطرف شدن آنها، احكام ثانوي نيز برداشته و احكام اولي جاري مي‌گردد. ملاك و معيار در جواز توليد داشتن منافع حلال عقلايي و جواز درمان با اجزاي حرام ضرورت و انحصار است.