پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

عنوان اين پژوهش «گونه شناسي روايات تفسيري آيات مهدويت در قرآن» مي باشد. قرآن كريم از طرف خداوند براي هدايت انسان نازل شده است. براي فهم صحيح اين برنامه هدايت بهترين راه استفاده از روايات اهل بيت (عليهم السلام) در تفسير قرآن است؛ هر كدام از اين روايات با توجه به نسبتي كه با آيات دارند، روشي براي فهم آيات و انتقال سريع به مخاطب بيان مي دارند. يكي از مسائل بسيار مهم در معارف قرآني مهدويت است؛ پژوهش درباره مهدويت كه از مسائل ضروري زمانه به شمار مي‌آيد، آينده‌اي آرماني را ترسيم مي‌كند و در جامعه اثرگذار است گونه‌شناسي روايات آيات مهدويت، دسته بندي روايات و شناخت معارف ناب آن به وسيله اين گونه‌ها، علاوه بر اينكه روش تفسيري اهل بيت (عليهم السلام) را در اين آيات روشن مي‌كند نوع ارتباط روايات تفسيري با آيه را نيز تبيين مي‌كند، در نتيجه درك درست و فهم عميقي نسبت به سرنوشت حتمي آينده بشريت ارائه مي‌دهد كه در انديشه اسلامي و تربيت جامعه‌ي منتظر مهدوي نقش بسزايي دارد و مي‌تواند پاسخگوي بخش‌هاي بسياري از نيازهاي هدايتي بشر در گستره‌ي تاريخ باشد. اين پژوهش گونه‌شناسي و عبارات مربوط به روايات تفسيري را مفهوم‌شناسي مي‌كند سپس مصاديق گونه‌شناسي روايات تفسيري مستقيم مربوط به آيات مهدويت و پس از آن مصاديق گونه‌شناسي روايات تفسيري غير مستقيم مربوط به آيات مهدويت را بررسي ‌مي‌كند. حاصل اين تلاش روشن مي‌كند در روايات تفسيري مستقيم سه گونه‌ي تفسيري تأويل مفهومي با بيشترين فراواني، سپس گونه‌‌‌ي «ايضاح مفهومي» و آخرين فراواني مربوط به گونه‌ي «ايضاح لفظي» است و در روايات تفسيري غير مستقيم چهار گونه‌ي تفسيري تأويل مصداقي و پس از آن گونه‌‌‌ي تطبيق بيشترين فراواني را داراست، سپس گونه‌ي استناد و در پايان گونه‌ي استشهاد به ترتيب فراواني كمتري دارند، بنابراين در تفسير آيات مهدويت بيشترين ملاك ائمه (عليهم السلام) تأويل است.