پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: «حقوق زنان» در ابعاد اقتصادي مانند اشتغال و مالكيت، و سياسي از قبيل آيات موافق و به ظاهر مخالف با مشاركت سياسي زنان، از جمله مسائل مهم مطرح شده در قرآن است. «تسنيم» و «في ظلال القرآن» در زمره تفاسيري قرار گرفته‌اند كه به دليل داشتن رويكرد تربيتي و اجتماعي، نگاه خاصي به حقوق زنان داشته اند.در هر دو، اعطاي حقوق مالي و استقلال زن بر اموال و انواع بهره‌برداري مشروع، و حق مشاركت سياسي از قوانين مترقي اسلام به شمار آمده كه فاقد هرگونه سابقه پيشيني و پسيني بوده است.در زمينه مالكيت و فعاليت در كسب، هر دو بر اين باورند كه زنان نيز هم چون مردان، مالك اموالي مي‌گردند كه به دست مي‌آورند، هم‌چنين زنان مانند مردان حق مشاركت در امور سياسي جامعه را دارند.طبق ديدگاه هر دو مفسر، بايد عنايت داشت كه اولويت حضور زنان در محيط خانواده است و اشتغال و فعاليت سياسي در مرتبه دوم قرار مي‌گيرد كه پس از انجام مسؤوليت‌هاي خانوادگي و رعايت حقوق همسر و فرزندان مطلوبيت پيدا مي‌كند. سيد قطب بر اين باور است كه جز در مواردي كه ضرورت اقتضا مي‌كند، زنان نبايد نقش اصلي خود را در خانه كم‌رنگ كنند، وي از آيات سوره احزاب، ممنوعيت حضور در فعاليت‌هاي اقتصادي و سياسي بانوان را در جامعه استنباط نموده است.در ديدگاه سيد قطب در برداشت از آيات مورد استناد، تناقض به چشم مي خورد.صاحب تفسير تسنيم با استناد به همان آيه، خروج زنان را از منزل با رعايت حقوق همسر و فرزندان و ضوابط شرعي، جائز و در مشاغل مرتبط با زنان؛ به جهت عدم مراجعه به نامحرم واجب مي‌داند.گذشته از محتوي، روش تفسيري هر دو مولف اشتراكات و افتراقاتي نيز دارد. واژگان كليدي: حقوق، حقوق اجتماعي زنان، حقوق اقتصادي زنان، حقوق سياسي زنان، تفسير تسنيم، تفسير في ظلال القرآن.