پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

ارتداد در معناي لغوي رد شدن، برگشتن از دين و جز آن، از اسلام برگشتن، كافر شدن، مرتد شدن، خروج از دين اسلام، كفر بعد از اسلام به اين طريق كه يكي از ضروريات دين منكر گردد و يا به طور كلي از دين خارج شود و آن دو قسم است: ملي و فطري. در اصطلاح فقه، كفر بعد از اسلام است و به شخصي كه از اسلام، به كفر باز گردد مرتد مي گويد. مرتد به كسي اطلاق مي شود كه از راهي كه رفته برگردد و آنچه را به ديگران هديه نموده برگرداند. برگشت و بازگشت را ارتداد گويند. قرآن، افزون بر احكام ارتداد، به مباحثي مانند عوامل و موانع ارتداد، آثار دنيايي و آخرتي، برخي از مصاديق آن اشاره كرده است. هم چنين در آياتي، از ارتداد و بازگشت از اديان ديگر نيز سخن به ميان آمده و از برخي مصاديق ارتداد در ملت هاي پيشين همراه با علل و انگيزه هاي آن نيز ياد شده است. مفهوم اصطلاحي ارتداد (كفر بعد از اسلام) در قرآن به صور گوناگون به كار رفته است، گاه از ارتداد به بازگشت از ايمان به كفر تعبير شده مانند: اگر از اهل كتاب اطاعت كنيد در اين صورت بعد از ايمان به كفر گراييده اند. موضوع ارتداد، جنبه هاي سياسي، اجتماعي و فقهي و كلامي دارد كه بايد هر يك به گونه ي مستقل مورد نقد و بررسي قرار گيرد. اما در اين نگاه بيشتر همت خود را متوجه حكم فقهي ارتداد خواهيم داشت.