پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از بحث هايي كه در ابواب مختلف فقهي به عنوان تعليل بسياري از فتاواي فقها قرار گرفته، هتك و اهانت مقدسات است. دين مبين اسلام بر مبناي كرامت انساني و مكارم اخلاق استوار است؛ و شارع مقدس اهتمام خاصي براي برخي امور قائل است كه از آن به مقدسات، شعائر، يا حرمات تعبير كرده است و از ضروريات دين شمرده شده كه هتك به آن جايز نيست. اهانت به مقدسات و محترمات الهي، در افعال متمحض در اهانت، بدون قصد محقق مي شود، مانند سب پيامبر(صلي الله عليه و آله) يا زير پا نهادن قرآن اما در افعال مشترك بين اهانت و غير آن اگر به قصد توهين و استهزاء باشد ، اهانت محقق مي شود. حرمت اهانت با ادله اربعه يعني قرآن، روايات و عقل و اجماع همچنين ضرورت و ارتكاز متشرعه ثابت شده است. خداوند متعال كه منشأ همه مطهرات و ذات مقدسات است، پيامبران الهي و ائمه اطهار(عليه السلام) و... كه اين طهارت و قداست را بدون واسطه دريافت نموده اند، قرآن، ملائكه و احكام شرعيه، از اهم مصاديق مقدسات مي باشند كه موجب كفر و ارتداد مي شود. آثار توهين به عنوان يكي از گناهان بنابر تناسب كيفر و مجازات با گناه، خواري اخروي را به دنبال دارد. در مواردي كه متعلق اهانت، محرمات الهي و ضروريات دين باشند، مانند سب پيامبر (ص) كه توهين حدي است، مجازاتش قتل مي باشد و در حدود الهي مانند قذف در صورت اثبات، 80 ضربه تازيانه كيفر آن ميباشد و يا غير حدي مانند سب مؤمنان كه موجب تعزيراست. توهين به مؤمنان بيش از ساير مصاديق و غالبا به صورت توهين لفظي به صورت قذف، سب، تمسخر و... محقق مي شود و اثرات خاص و كيفر هاي دنيوي و اخروي بر آن مترتب است. از نظر فقهي، اثر وضعي آن فسق وخروج از عدالت است.