پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

درباره¬ي ريشه و معناي كلمه¬ي «ترجمه» اقوال مختلف است. برخي آن را عربي و از ماده¬ي «ر¬ج¬م» و يا «ت¬ر¬ج¬م» به معناي «سنگپراني» و يا «سخن گفتن از روي حدس و گمان» دانسته و برخي ديگر واژه اي غير عربي، برگرفته از«ترگمانا»، «ترگوم» و ... دانسته اند. ترجمه در اصطلاح نيز عبارت است از: «تبليغ و رساندن كلام به كسي كه نشنيده» و يا «تفسير و شرح سخن به همان زبان اصلي» و.... «نقد» در لغت به معناي « جدا كردن سره و ناسره از هم و تميز دادن خوب از بد» و در اصطلاح «تشخيص معايب و محاسن سخن» است. نقد ادبي عبارت است از: «بررسي و تحليل لفظ و معناي اثر ادبي و برشمردن مزايا و ضعف ها». روشهاي ترجمه براساس شيوه¬ي انتقال مطلب، ترجمه ي كلمه به كلمه، ترجمه آزاد و ترجمه¬ي جمله به جمله مي¬باشند. روشهاي نقد براساس معيارصوري، نقد خاص ترتيبي، نقد خاص عنوان يافته، نقد عام موضوعي و نقد عام ضمني؛ و براساس معيار محتوايي، نقد روساخت و نقد ژرف ساخت مي¬باشند. در بعد لغوي اشكالات عبارتند از: عدم¬ترجمه جارومجرور و عبارت«وجوهكم» و واژگان؛ ترجمه واژه «ملوم» به «حسرت زده»؛ عدم¬لحاظ «إن» نافيه و « إلا» استثنائيه و ضمير «ه» در «عطفه» در ترجمه و.... از نظر صرفي اشكالات عبارتند از: ترجمه¬ي فعل مجهول به معلوم، مشتبه شدن در صيغه، ترجمه-ي اسم فاعل به اسم مفعول و...، و از نظر نحوي: ترجمه كردن حرف «عَلَيَّ» به «إلَيَّ»؛ ترجمه فعل ذم به تعجب؛ ترجمه فعل مدح به تعجب؛ ترجمه حرف جاره «عَلي» به جاره «لِ»؛ ترجمه جمله حاليه به معناي كنايي آن. در بعد بلاغت عبارتند از: عدم¬توجه به حصر موجود در جمله و فن تضمين و و فن احتباك و... و از نظر دستورات نگارشي: قراردادن ترجمه¬ي لفظ در قلاب، وجود قلاب زايد و...