پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

زندگانى حضرت امام حسين عليه السلام‏
معرفى اجمالى:
« زندگانى حضرت امام حسين عليه السلام»، ترجمه بخشى از كتاب گرانقدر بحارالانوار، تأليف علامه مجلسى( ره) است كه توسط محمدجواد نجفى انجام شده است.
 لازم به توضيح است كه جلد دهم چاپ اول اسلاميّه؛ شامل سه بخش زندگى حضرت زهرا( س) و امام حسن( ع) و امام حسين( ع) مى‏باشد. در چاپ جديد اسلاميه جلد دهم به سه جلد 43 و 44 و 45 تقسيم شد. جلد 44 شامل زندگى امام حسن( ع) و بخش اول زندگى امام حسين( ع) تا قبل از شب عاشورا مى‏باشد و جلد 45 وقايع شب عاشورا تا شهادت و پس از آن را بررسى كرده است؛ بدين جهت كتاب حاضر ترجمه جلد 45 چاپ جديد( وقايع عاشورا و پس از آن) بوده و ترجمه بخش اول زندگى امام حسين( ع) به همراه ترجمه زندگى امام حسن( ع) توسط مترجم در يك جلد آمده است.
 در جلد 44 از بخش 24، اختصاص به زندگى امام حسين( ع) دارد كه با وصيت امام حسن( ع) نسبت به آن حضرت آغاز شده و سپس معجزات و مكارم اخلاق و مباحث ديگرى را مطرح كرده است.
 بخش 37 به دو قسمت تقسيم و قسمتى از آن به جلد 45 منتقل شده است، بنابراين كتاب حاضر از قسمت دوم بخش 37 آغاز مى‏شود.
ساختار و گزارش محتوا:
 اين كتاب در 14 بخش تنظيم شده است كه مطالب بخش‏هاى مختلف عبارتند از:
 1- بخش سى و هفتم: در اين بخش حوادث شب و روز عاشورا و چگونگى شهادت اصحاب آن حضرت و بنى‏هاشم و سپس شهادت مظلومانه امام حسين( ع) و اتفاقات پس از آن را بيان كرده است. در صفحه 96 كتاب نيز زيارت‏نامه‏اى كه از ناحيه مقدسه امام زمان( عج) رسيده است، نقل شده است كه مترجم آن را ترجمه نكرده است.
 2- بخش سى و هشتم: در اين بخش داستان شهادت طفلان مسلم، از كتاب امالى شيخ صدوق( ره) نقل شده است.
 3- بخش سى و نهم: در اين بخش اتفاقات پس از شهادت امام حسين( ع) و برخورد اهل بيت( ع) با اهل كوفه و رجوع آنها به مدينه و وقايع اسارت بيان شده است.
 4- بخش چهلم: در اين بخش عظمت شهادت آن حضرت و سنگينى آن بر آسمان و زمين و موجودات آمده است.
 5- بخش چهل و يكم: ضجه و گريه ملائكه و پيامبران و فاطمه اطهر( ع) براى امام حسين( ع) در اين بخش بيان شده است.
 6- بخش چهل و دوم: در اين بخش خواب ام سلمه و خبر دادن پيامبر خدا از شهادت امام حسين( ع) از منابع معتبر نقل شده است.
 7- بخش چهل و سوم: درباره نوحه جنيان براى امام حسين( ع) مطالبى در اين بخش آمده است.
 8- بخش چهل و چهارم: اين بخش راجع به مرثيه و اشعارى است كه در خصوص امام حسين( ع) سروده شده است. مترجم اين بخش را ترجمه نكرده است. ايشان در مورد ترجمه نشدن اين بخش چنين نگاشته است: چون اشعار اين بخش به قدرى مفصل است كه اولا خواننده را خسته مى‏كند و ثانيا نظم و شعر عربى آن لطافت ادبيت خود را از دست مى‏دهد و نظير ترجمه نثر عربى خواهد بود، لذا ما از ترجمه اشعار اين بخش خوددارى نموديم.
 9- بخش چهل و پنجم: اين بخش درباره اين مطلب است كه چرا خدا عذاب قاتلين امام حسين( ع) را به تأخير انداخت.
 10- بخش چهل و ششم: راجع به عذاب دنيوى قاتلين امام حسين( ع) است.
 11- بخش چهل و هفتم: اين بخش درباره احوال خويشاوندان و مردم زمان امام حسين( ع) و اتمام حجت‏هايى است كه با يزيد كردند.
 12- بخش چهل و هشتم: راجع به تعداد فرزندان و زنان امام حسين( ع) است.
 13- بخش چهل و نهم: در اين بخش حسب و نسب و احوال مختار بن ابو عبيده ثقفى بيان شده است.
 14- بخش پنجاهم: اين بخش درباره جور خلفاء بر قبر امام حسين( ع) و تخريب و اهانت به آن مضجع شريف مى‏باشد.
 فهرست مندرجات كتاب نيز در پايان كتاب آمده است.
نكاتى درباره ترجمه:
 مترجم در اين كتاب تلاش نموده است كه در عين اين كه وفادار به متن باشد، ترجمه‏اى روان و غير تحت اللفظ ارائه دهد. ترجمه تحت اللفظى ترجمه‏اى گنگ و نامفهوم است و سبب ملامت و خستگى مى‏شود؛ بنابراين مترجم همراه با ترجمه هر كجا كه لازم دانسته توضيحاتى را داخل پرانتز و يا در پانوشت آورده است كه سبب روشنى و وضوح مطلب مى‏شود. اگرچه اين ترجمه در حد خود قابل تقدير و قدردانى است؛ امّا اشكالاتى نيز به چشم مى‏خورد كه مترجم از آنها غافل شده است. از جمله به اين موارد مى‏توان اشاره نمود: 1- در ترجمه عناوين بخش‏ها، رعايت امانت نشده و ترجمه ناقصى ارائه شده است و اين در حالى است كه ترجمه آن قسمت لازم بوده و دليل موجهى براى حذف آن وجود ندارد.
 2- در متن عربى كلماتى داخل‏[] آمده است كه در ترجمه حتى در مواردى كه عبارت عربى نيز آمده، علامت مذكور نيامده است و در ترجمه نيز رعايت اين مطلب نشده است.
 3- مترجم بخش‏هاى از كتاب را به صلاحديد خود حذف كرده است. اگرچه اين نكته را در پانوشت تذكر داده است؛ امّا حذف بخش‏هايى كه مؤلف ذكر آن را لازم دانسته است، صحيح نيست. به عنوان مثال در صفحه 141 بيش از 10 خط خطبه فاطمه صغرى حذف شده است؛ در حالى كه مخاطب ترجمه افراد غير متخصص هستند و لازم است تمامى جملات براى آنها ترجمه شود.
 4- از لحاظ زمانى بايد جملات مرتبط هم زمان باشند و افعال آنها با دو زبان مختلف ترجمه نشوند و اين نكته در برخى موارد رعايت نشده است.
 5- در ترجمه آيات روال واحد رعايت نشده است و ترجمه تعدادى از آيات در متن و برخى ديگر در پانوشت آمده است. در مواردى نيز آدرس آيات فراموش شده است.
 6- ذكر عبارات عربى؛ مانند:« ايها الناس» به جاى« اى مردم» نيز از مواردى است كه از نقاط ضعف اين ترجمه به شمار مى‏رود.
 7- در ترجمه اشعار عربى نيز روال واحدى رعايت نشده است. در برخى موارد؛ مانند ص 166 تنها مطلع ابيات آمده است؛ امّا در موارد ديگر تمامى ابيات آمده است و سپس ترجمه آنها را آورده است.
 با توجه به اين كه اين ترجمه براى استفاده عموم مردم صورت گرفته است؛ سبك نگارش به گونه‏اى است كه مناسب مجالس ذكر مصيبت و عزادارى ابا عبداللّه( ع) باشد. جملات و ابياتى از متن انتخاب و عين عبارت ذكر شده است و سپس ترجمه آن آمده است؛ اين شيوه از يكنواختى متن مى‏كاهد و خواننده را به ادامه آن ترغيب مى‏كند.
معرفى نسخه:
 نسخه موجود در برنامه توسط انتشارات اسلاميه به عنوان چاپ سوم در سال 1380 در يك جلد به قطع وزيرى به زيور طبع آراسته شده است. در ابتداى كتاب مقدمه مختصرى از مترجم و در پايان آن نيز ليستى از كتاب‏هاى چاپ شده مترجم و فهرست كتاب آمده است.