قتل از روي ترحم ( اتانازي ) از منظر فقه و حقوق موضوعه
چكيده
مرگ شيرين يا قتل از روي ترحم (اتانازي) به معني كوتاه كردن مدت درد و رنج بيمار درمانناپذير است، كه تا زمان مداواي شخص بيمار، دانش پزشكي اميدي به مداواي او ندارد. اين مسأله از جمله مباحث نوين حقوق و پزشكي است و كساني كه در معرض اين نوع از مرگ (يا قتل) قرار دارند، بيشتر بيماران لاعلاج يا افرادي هستند كه از يك بيماري شديد روحي رنج ميبرند و ممكن است كه با رضايت خود از افرادي مثل پزشكان معالج يا پرستاران يا افراد خانواده خود و ... بخواهند كه به آنها در مردن كمك و ياري كنند. گروهي كه از مدافعين و موافقان اين مسأله هستند، معتقدند كه نبايد به هر قيمت زندگي را حفظ كرد و بر اساس همين اعتقاد, نسبت به خودكشي افرادي كه اميدي به بهبودي آنان وجود ندارد, نرمش نشان ميدهند و در صدد قانوني كردن آن هستند. اما هنوز بسياري از جوامع با اين مسأله مخالف هستند و آن را خلاف اصول اخلاقي و قانوني ميدانند; از جمله كشور خودمان ايران كه اين نوع از مرگ (قتل) را بر خلاف شرع و قانون و اخلاق ميداند و آن را نوعي قتل عمد و مستحق قصاص ميداند; چرا كه از منظر دين ما اسلام، انسان نسبت به جسم و روح خود مالكيت ندارد. تنها خداست كه ما را آفريده پس انحصار تصميمگيري در مورد مرگ و زندگي انسانها فقط متعلق به اوست و قتل از روي ترحم يك نوع دخالت در كار خداوند و تعدي از دستورات اوست. البته اگر براي بيماريهاي لاعلاج به دليل بيفايده بودن ادامهي درمان، معالجه و درمان را بر پزشك و بيمار واجب ندانيم، در اين صورت ترك درمان كه اصطلاحاً قتل از روي ترحم انفعالي است، شرعاً جايز و فاقد اشكال است، زيرا ترك درمان عامل مرگ بيمار شمرده نمي شود و فعل درمان هم جلوي مرگ را نمي گيرد.بنابراين به غيرمورداخير به دلايل عدم قابليت درد و رنج به عنوان مجوز شرعي مرگ و خروج از مسير طبيعي مرگ و مقاصد و سوءاستفادههاي ناشي از قتل ترحم آميز، اين كار حرام و شرعاً و قانوناً حكم قتل عمد را دارد.
واژگان كليدي
قتل ترحم آميز، بيمار لاعلاج، ترك درمان، قتل، حق حيات، مرگ شيرين، قتل شفقت مدار
- : سطح3
- : فقه و اصول