فهرست مطالب
سخن پژوهشگر--15
پیشگفتار --17
فصل مقدماتی : حدیث و تاریخچه آن
1- اهمیت حدیث و تدوین آن--21
2- نگاهی به تاریخچه تدوین حدیث--24
1/2.تاریخ تدوین حدیث شیعه --24
2/2. تاریخ تدوین حدیث اهل سنت --27
فصل نخست : شیوه های تدوین کتابهای حدیث بر اساس نگارش
1. اصل --33
1/1. درآمد--33
2/1. تعریف اصل --34
3/1. تعداد اصول--37
4/1. زمان تألیف اصول --41
5/1. نسخه های خطی اصول—42
6/1.کتاب شناسی--44
1- الذریعه فی تصانیف الشیعه ؛ شیخ آقا بزرگ تهرانی--46
2- دایرة المعارف بزرگ اسلامی ؛ زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی --46
3- دایرة المعارف الاسلامیه الشیعه ؛ حسن الامین---46
4- مقاله الاصول الاربعمئه؛ اتان کلبرگ--47
5- پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه ، دکتر مجید عارف --48
6- مقدمه "المعجم المفهرس لألفاظ احادیث بحارالانوار"--50
7/1.معرفی برخی از اصول موجود--51
- اصل زید زراد--51
- اصل زید نرسی--52
- اصل ابوسعید عباد بن یعقوب عصفری --53
- اصل جعفر بن محمد بن شریح حضرمی --54
- اصل حسین بن عثمان بن شریک بن عدی عامری--55
- اصل حسین نب عثمان بن شریک بن عدی عامری--55
- اصل درست بن ابی منصور محمد واسطی –56
- اصل علاء بن رزین قلا--57
- اصل سلیم بن قیس هلالی--58
2. جزء نویسی--59
1/2. پیشینه جزء نویسی--60
2/2. کتاب شناسی جزء--61
2/3. معرفی برخی از این آثار---67
3. مصنفات--70
1/3. پیشینه و سیر تاریخی مصنفات --70
2/3. کتاب شناسی --70
- مصنف عبدالرزاق صناعی (م 211ق)--72
- امصنف فی الاحادیث و الاثار--73
4. ناسخ و منسوخ --74
1/4. پیشینه نگارش ناسخ و منسوخ --75
2/4. کتاب شناسی --76
معرفی و بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده--77
5- مسانید---80
1/5. آغاز مسند نویسی ---81
2/5. کتابشناسی مسانید----82
الف) مسانید شیعه --83
ب) مسانید اهل سنت --89
معرفی برخی از مسانید یاد شده --91
ویژگی های مسند ابن راهویه --92
6- نوادر --96
1/6. پیشینه نوادر--97
2/6. کتاب شناسی --98
معرفی برخی از آثار یاد شده --100
7- اربعین نویسی--105
1/7. پیشینه اربعین نگاری --105
2/7. کتاب شناسی اربعینات --106
معرفی برخی از کتب "اربعین"اهل سنت --117
8- عوالی--120
پیشینه و سیر نگارش عوالی--121
9-علل --128
1/9. پیشینه و شیوه ی تنظیم کتب "علل"--129
2/9. کتاب شناسی --130
10- مختلف الحدیث و مشکل الحدیث--137
1/10. پیشینه علم مختلف الحدیث--138
2/10. مشکل الحدیث و وجوه تفاوت آن با مختلف الحدیث--139
3/10. کاربرد مشکل الحدیث و مختلف الحدیث--141
4/10. کتاب شناسی مختلف الحدیث و مشکل الحدیث--142
شناسایی برخی از این آثار--143
ب) اهل سنت --146
اما معرفی بعضی از این آثار--147
11- غرائب--149
1/11. تاریخچه غریب الحدیث--151
2/11. کتاب شناسی--152
12- جوامع حدیثی--158
کتاب شناسی و سیر تاریخی شکل گیری جوامع--159
- کافی--160
ویژگی های کتاب کافی--161
تبصره --162
- من لا یحضره الفقیه--164
- تهذیب الحکام فی شرح المقنعه و الاستبصار فیما اختلف من الاخبار--165
ویژگی های کتاب "تهذیب الاحکام"--167
1- وافی--168
ویژگی های کتاب "وافی"--169
2- بحارالانوار--170
ویژگی های کتاب بحارالانوار--172
3- تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه--173
ویژگی های کتاب وسائل الشیعه--174
ویژگی های "جامع الاحادیث الشیعه"---176
13- صحاح--183
1/13. پیشینه پیدایی "صحاح"--185
2/13. کتاب شناسی صحاح--186
بررسی محتوایی برخی از صحاح اهل سنت--190
14- مراسیل--197
1/14. حکم حدیث مرسل--199
نخست) عدم حجیت مراسیل به طور مطلق--199
دوم ) حجیت مراسیل به طور مطلق--199
سوم) قول به تفصیل--199
2/14. پیشینه مرسل نویسی--200
3/14. کتاب شناسی مراسیل--200
15- مستخرجات --203
1/15. فوائد مستخرجات --203
2/15. تاریخ پیدایی مستخرجات --204
3/15. کتاب شناسی--204
16- مصحف و محرف--207
1/16. پیشینه جمع آوری روایات محرف و مصحف--209
2/16. کتاب شناسی تصحیف و تحریف--209
17-امالی --216
1/17. فرق امالی با اصل --217
2/17. پیشینه امالی نویسی---217
3/17. کتاب شناسی امالی --218
روش شیخ صدوق ؛ در تحدیث امالی--220
روش شیخ مفید در تحدیث امالی--221
معرفی برخی از آثار یاد شده --225
روش تحدیث احادیث--225
شیوه ابن حجر در تحدیث احادیث--226
18-معاجم--227
1/18.فرق معاجم با کتاب های اطراف--227
2/18. پیشینه معجم نویسی--228
3/18. شیوه تیظیم معجم ها --229
4/18. کتاب شناسی معجم ها-- 230
معرفی برخی از آثار یاد شده--232
معرفی برخی از آثار یاد شده --237
19- مسلسلات --240
1/19. پیشینه و سیر نگارش مسلسلات --241
2/19. کتاب شناسی "مسلسلات"--242
20- اطراف نویسی--249
1/20. پیشینه اطراف نویسی--250
2/20. فرائد کتابهای اطراف --252
3/20. کتاب شناسی اطراف--253
21- مستدرکات--256
کتاب شناسی و پیشینه"مستدرکات"--256
- مستدرکات الاخبار الدخیلة--263
22-موضوعات--266
1/22. پیشینه تدوین موضوعات--268
2/22. کتاب شناسی--269
معرفی برخی از آثار یاد شده--276
23- کتب تخریج--281
1/23. تاریخ پیدایی کتب"تخریج"--282
2/23. کتاب شناسی تخریج—283
معرفی برخی از آثار یاد شده—285
24- مدرج--289
کتاب شناسی--290
25- مشهورات--292
1/25. پیشینه تألیف مشهورات--294
2/25. کتاب شناسی--294
معرفی برخی از آثار یاد شده --295
26- زواید--297
کتاب شناسی و تاریخچه پیدایی زواید--298
27- متواترات--299
کتاب شناسی و پیشینه گرد آوری احادیث متواتر--301
معرفی اجمال برخی از آثار یاد شده --302
28- احادیث قدسی--304
1/28. پیشینه جمع آوری احادیث قدسی--306
2/28. کتاب شناسی احادیث قدسی--307
روش نقل حدیث در دسته اول --307
روش نقل احادیث در دسته دوم--308
فصل دوم: شیوه های تدوین کتاب های حدیث--313
بر اساس موضوع و محتوا--313
1- سنن نویسی (احادیث فقهی ) و پیشینه آن --313
کتاب شناسی --314
بررسی محتوایی برخی از سنن--316
2- سیره نویسی و پیشینه آن--321
- کتابشناسی--322
معرفی برخی از آثار یاد شده --327
معرفی برخی از آثار یاد شده --334
ویژگی ها و مزایای کتاب--337
3- جمع احادیث اخلاقی – تربیتی و مواعظ---337
1/3. پیشینه جمع آوری احادیث اخلاقی و مواعظ--338
2/3. کتاب شناسی--339
بررسی محتوایی برخی از کتب یاد شده--341
4- مناقب نویسی--352
1/4. پیشینه مناقب نویسی--353
2/4. کتاب شناسی—354
بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده --359
بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده --367
5- احادیث طبی--373
1/5. پیشینه جمع آوری حدیث طبی--374
1/5. کتاب شناسی--375
معرفی برخی از آثار یاد شده --381
6- موسوعه نگاری و پیشینه آن--382
کتاب شناسی--384
بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده --386
معرفی برخی از آثار یاد شده --392
7- فتن و ملاحم --398
پیشینه گرد آوری احادیث فتن و ملاحم--399
معرفی برخی از آثر یاده شده --404
ویژگی های کتاب--405
8- اعتقادات--408
1/8. پیشیمنه گرد آوری احادیث اعتقادی---408
2/8. کتاب شناسی --410
معرفی برخی از کتب یاد شده --412
ترتیب مطالب کتاب --415
ویژگی های کتاب --416
معرفی برخی از آثار یاد شده --419
ویژگی های این کتاب --420
9-ترهیب و ترغیب --424
1/9. پیشینه تألیف کتب ترغیب و ترهیب--424
2/9. کتاب شناسی--425
بررسی محتوایی کتب یاد شده --426
بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده --430
10- تفاسیر روایی و پیشینه آنها --432
1/10. تفاوت تفسیر های روایی اهل تسنن و شیعه--433
2/10. کتاب شناسی --434
بررسی روش تفسیری و محتوایی برخی از آثار یاد شده --436
ویژگی های تفسیر--439
روش تفسیری مؤلف-- 440
روش تفسیری مؤلف --441
- معرفی و بررسی روش تفسیری برخی از آثار یاد شده --443
روش تفسیری مؤلف --444
روش تفسیری سیوطی--446
11- کتاب های دعا وزیارات --446
1/11. پیشینه و سر تاریخی کتب ادعیه وزیارات --448
2/11. کتاب شناسی --449
معرفی برخی از کتب یاد شده --451
معرفی برخی از آثار یاد شده --460
12- احادیث ابی--462
1/12. پیشینه گرددآوری احادیث ادبی--463
2/12. کتاب شناسی--464
معرفی برخی از آثار یاد شده --465
معرفی برخی از آثار یاد شده--470
نتیجه گیری --473
فهرست منابع-- 477
ب) مقالات--496
سخن پژوهشگر--15
پیشگفتار --17
فصل مقدماتی : حدیث و تاریخچه آن
1- اهمیت حدیث و تدوین آن--21
2- نگاهی به تاریخچه تدوین حدیث--24
1/2.تاریخ تدوین حدیث شیعه --24
2/2. تاریخ تدوین حدیث اهل سنت --27
فصل نخست : شیوه های تدوین کتابهای حدیث بر اساس نگارش
1. اصل --33
1/1. درآمد--33
2/1. تعریف اصل --34
3/1. تعداد اصول--37
4/1. زمان تألیف اصول --41
5/1. نسخه های خطی اصول—42
6/1.کتاب شناسی--44
1- الذریعه فی تصانیف الشیعه ؛ شیخ آقا بزرگ تهرانی--46
2- دایرة المعارف بزرگ اسلامی ؛ زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی --46
3- دایرة المعارف الاسلامیه الشیعه ؛ حسن الامین---46
4- مقاله الاصول الاربعمئه؛ اتان کلبرگ--47
5- پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه ، دکتر مجید عارف --48
6- مقدمه "المعجم المفهرس لألفاظ احادیث بحارالانوار"--50
7/1.معرفی برخی از اصول موجود--51
- اصل زید زراد--51
- اصل زید نرسی--52
- اصل ابوسعید عباد بن یعقوب عصفری --53
- اصل جعفر بن محمد بن شریح حضرمی --54
- اصل حسین بن عثمان بن شریک بن عدی عامری--55
- اصل حسین نب عثمان بن شریک بن عدی عامری--55
- اصل درست بن ابی منصور محمد واسطی –56
- اصل علاء بن رزین قلا--57
- اصل سلیم بن قیس هلالی--58
2. جزء نویسی--59
1/2. پیشینه جزء نویسی--60
2/2. کتاب شناسی جزء--61
2/3. معرفی برخی از این آثار---67
3. مصنفات--70
1/3. پیشینه و سیر تاریخی مصنفات --70
2/3. کتاب شناسی --70
- مصنف عبدالرزاق صناعی (م 211ق)--72
- امصنف فی الاحادیث و الاثار--73
4. ناسخ و منسوخ --74
1/4. پیشینه نگارش ناسخ و منسوخ --75
2/4. کتاب شناسی --76
معرفی و بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده--77
5- مسانید---80
1/5. آغاز مسند نویسی ---81
2/5. کتابشناسی مسانید----82
الف) مسانید شیعه --83
ب) مسانید اهل سنت --89
معرفی برخی از مسانید یاد شده --91
ویژگی های مسند ابن راهویه --92
6- نوادر --96
1/6. پیشینه نوادر--97
2/6. کتاب شناسی --98
معرفی برخی از آثار یاد شده --100
7- اربعین نویسی--105
1/7. پیشینه اربعین نگاری --105
2/7. کتاب شناسی اربعینات --106
معرفی برخی از کتب "اربعین"اهل سنت --117
8- عوالی--120
پیشینه و سیر نگارش عوالی--121
9-علل --128
1/9. پیشینه و شیوه ی تنظیم کتب "علل"--129
2/9. کتاب شناسی --130
10- مختلف الحدیث و مشکل الحدیث--137
1/10. پیشینه علم مختلف الحدیث--138
2/10. مشکل الحدیث و وجوه تفاوت آن با مختلف الحدیث--139
3/10. کاربرد مشکل الحدیث و مختلف الحدیث--141
4/10. کتاب شناسی مختلف الحدیث و مشکل الحدیث--142
شناسایی برخی از این آثار--143
ب) اهل سنت --146
اما معرفی بعضی از این آثار--147
11- غرائب--149
1/11. تاریخچه غریب الحدیث--151
2/11. کتاب شناسی--152
12- جوامع حدیثی--158
کتاب شناسی و سیر تاریخی شکل گیری جوامع--159
- کافی--160
ویژگی های کتاب کافی--161
تبصره --162
- من لا یحضره الفقیه--164
- تهذیب الحکام فی شرح المقنعه و الاستبصار فیما اختلف من الاخبار--165
ویژگی های کتاب "تهذیب الاحکام"--167
1- وافی--168
ویژگی های کتاب "وافی"--169
2- بحارالانوار--170
ویژگی های کتاب بحارالانوار--172
3- تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه--173
ویژگی های کتاب وسائل الشیعه--174
ویژگی های "جامع الاحادیث الشیعه"---176
13- صحاح--183
1/13. پیشینه پیدایی "صحاح"--185
2/13. کتاب شناسی صحاح--186
بررسی محتوایی برخی از صحاح اهل سنت--190
14- مراسیل--197
1/14. حکم حدیث مرسل--199
نخست) عدم حجیت مراسیل به طور مطلق--199
دوم ) حجیت مراسیل به طور مطلق--199
سوم) قول به تفصیل--199
2/14. پیشینه مرسل نویسی--200
3/14. کتاب شناسی مراسیل--200
15- مستخرجات --203
1/15. فوائد مستخرجات --203
2/15. تاریخ پیدایی مستخرجات --204
3/15. کتاب شناسی--204
16- مصحف و محرف--207
1/16. پیشینه جمع آوری روایات محرف و مصحف--209
2/16. کتاب شناسی تصحیف و تحریف--209
17-امالی --216
1/17. فرق امالی با اصل --217
2/17. پیشینه امالی نویسی---217
3/17. کتاب شناسی امالی --218
روش شیخ صدوق ؛ در تحدیث امالی--220
روش شیخ مفید در تحدیث امالی--221
معرفی برخی از آثار یاد شده --225
روش تحدیث احادیث--225
شیوه ابن حجر در تحدیث احادیث--226
18-معاجم--227
1/18.فرق معاجم با کتاب های اطراف--227
2/18. پیشینه معجم نویسی--228
3/18. شیوه تیظیم معجم ها --229
4/18. کتاب شناسی معجم ها-- 230
معرفی برخی از آثار یاد شده--232
معرفی برخی از آثار یاد شده --237
19- مسلسلات --240
1/19. پیشینه و سیر نگارش مسلسلات --241
2/19. کتاب شناسی "مسلسلات"--242
20- اطراف نویسی--249
1/20. پیشینه اطراف نویسی--250
2/20. فرائد کتابهای اطراف --252
3/20. کتاب شناسی اطراف--253
21- مستدرکات--256
کتاب شناسی و پیشینه"مستدرکات"--256
- مستدرکات الاخبار الدخیلة--263
22-موضوعات--266
1/22. پیشینه تدوین موضوعات--268
2/22. کتاب شناسی--269
معرفی برخی از آثار یاد شده--276
23- کتب تخریج--281
1/23. تاریخ پیدایی کتب"تخریج"--282
2/23. کتاب شناسی تخریج—283
معرفی برخی از آثار یاد شده—285
24- مدرج--289
کتاب شناسی--290
25- مشهورات--292
1/25. پیشینه تألیف مشهورات--294
2/25. کتاب شناسی--294
معرفی برخی از آثار یاد شده --295
26- زواید--297
کتاب شناسی و تاریخچه پیدایی زواید--298
27- متواترات--299
کتاب شناسی و پیشینه گرد آوری احادیث متواتر--301
معرفی اجمال برخی از آثار یاد شده --302
28- احادیث قدسی--304
1/28. پیشینه جمع آوری احادیث قدسی--306
2/28. کتاب شناسی احادیث قدسی--307
روش نقل حدیث در دسته اول --307
روش نقل احادیث در دسته دوم--308
فصل دوم: شیوه های تدوین کتاب های حدیث--313
بر اساس موضوع و محتوا--313
1- سنن نویسی (احادیث فقهی ) و پیشینه آن --313
کتاب شناسی --314
بررسی محتوایی برخی از سنن--316
2- سیره نویسی و پیشینه آن--321
- کتابشناسی--322
معرفی برخی از آثار یاد شده --327
معرفی برخی از آثار یاد شده --334
ویژگی ها و مزایای کتاب--337
3- جمع احادیث اخلاقی – تربیتی و مواعظ---337
1/3. پیشینه جمع آوری احادیث اخلاقی و مواعظ--338
2/3. کتاب شناسی--339
بررسی محتوایی برخی از کتب یاد شده--341
4- مناقب نویسی--352
1/4. پیشینه مناقب نویسی--353
2/4. کتاب شناسی—354
بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده --359
بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده --367
5- احادیث طبی--373
1/5. پیشینه جمع آوری حدیث طبی--374
1/5. کتاب شناسی--375
معرفی برخی از آثار یاد شده --381
6- موسوعه نگاری و پیشینه آن--382
کتاب شناسی--384
بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده --386
معرفی برخی از آثار یاد شده --392
7- فتن و ملاحم --398
پیشینه گرد آوری احادیث فتن و ملاحم--399
معرفی برخی از آثر یاده شده --404
ویژگی های کتاب--405
8- اعتقادات--408
1/8. پیشیمنه گرد آوری احادیث اعتقادی---408
2/8. کتاب شناسی --410
معرفی برخی از کتب یاد شده --412
ترتیب مطالب کتاب --415
ویژگی های کتاب --416
معرفی برخی از آثار یاد شده --419
ویژگی های این کتاب --420
9-ترهیب و ترغیب --424
1/9. پیشینه تألیف کتب ترغیب و ترهیب--424
2/9. کتاب شناسی--425
بررسی محتوایی کتب یاد شده --426
بررسی محتوایی برخی از آثار یاد شده --430
10- تفاسیر روایی و پیشینه آنها --432
1/10. تفاوت تفسیر های روایی اهل تسنن و شیعه--433
2/10. کتاب شناسی --434
بررسی روش تفسیری و محتوایی برخی از آثار یاد شده --436
ویژگی های تفسیر--439
روش تفسیری مؤلف-- 440
روش تفسیری مؤلف --441
- معرفی و بررسی روش تفسیری برخی از آثار یاد شده --443
روش تفسیری مؤلف --444
روش تفسیری سیوطی--446
11- کتاب های دعا وزیارات --446
1/11. پیشینه و سر تاریخی کتب ادعیه وزیارات --448
2/11. کتاب شناسی --449
معرفی برخی از کتب یاد شده --451
معرفی برخی از آثار یاد شده --460
12- احادیث ابی--462
1/12. پیشینه گرددآوری احادیث ادبی--463
2/12. کتاب شناسی--464
معرفی برخی از آثار یاد شده --465
معرفی برخی از آثار یاد شده--470
نتیجه گیری --473
فهرست منابع-- 477
ب) مقالات--496
