پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده

آرزو به معناي خواستن، مراد و خواستة شخصي و قلبي است و به معني انتظار براي رسيدن به چيزي كه در آن فايده يا مصلحت است و در قرآن كريم و روايات ائمة اطهار با الفاظي مانند تمني، امل، اماني و ...  آمده است. آرزو زماني كه به امور غير واقعي تعلق گيرد و مانع بالندگي و رشد باشد، مذموم است؛ اگر سبب رشد و بالندگي انسان باشد، ممدوح است. ريشه‌هاي آرزو را مي‌توان در عوامل مختلف از جمله پيروي از هوي نفس، دنيا دوستي، جهالت و غفلت، سختي و مشكلات، كشف حقايق، انتظارات و توقعات بيجا ... جستجو كرد. آموزه‌هاي دين مقدس اسلام ملاك و معيارهايي براي آرزوها ارائه مي‌دهد تا به وسيلة آن و افراد گرفتار، آمال طولاني و دست نيافتني نشوند. اميد و آرزوهايي كه در مسير قرب الهي كوتاه و متناسب با عمل و معيارهاي عقلي، درك، شعور، توانايي و استعدادها باشد، متناسب با دنيا و آخرت باشد، ممدوح و پسنديده است و آرزويي كه طولاني باشد و غير ممكن و ريشة آن جهل و غرور، حب دنيا و لذات فاني باشد، مذموم است. به طور قطع زماني كه آرزوها ممدوح باشد، ثمراتي را به دنبال دارد، از جمله تقويت اراده، همت آفريني، گسترش اميدهاي واقعي، نيكو شدن عمل و بصيرت و در مقابل، اگر غير ممكن و طولاني باشد، سبب غفلت از ياد خداوند، مرگ، قيامت، قبر، تأخير توبه، مانع از حق پذيري و فريب شيطاني مي‌شود و در روز قيامت و عالم آخرت، محروميت از رحمت الهي، جدايي از صف مؤمنان و در نهايت عذاب الهي را به دنبال دارد. براي رهايي از چنگال آرزوهاي طولاني و بلند بايد بسيار به ياد مرگ، قبر و قيامت بود و بي تفاوتي به دنيا و بيرون كردن حب آن در دل بود و ايمان به مقدرات الهي داشت و بسيار موعظه پذير باشد.

از آنجايي كه انسان موجودي عاقل و كمال طلب است، براي رسيدن به كمال مطلوب خود اهداف، اميال و آمالي را دنبال مي‌كند، آنها را اساس عمل قرار مي‌دهد؛ زيرا آرزو نقش مهم و تعيين كننده‌اي در زندگي افراد دارد. حال اگر افراد در گرايش به آرزوها از شناخت صحيح و دقيق برخوردار باشند و با راه و رسم چگونه آرزو كردن آگاه باشند بهتر مي‌توانند اميال و آمال را انتخاب و آنها را دنبال كنند.

 

کلید واژه­ ها: آرزوهای قرآنی، امل، تمنی، اماني، آثار آرزوها، ملاک آرزوها.