تفریحات سالم در آيات و روایات نسرین اسدبیگی ومعصومه پاشایی اصل سقز، مدرسه علميه حضرت فاطمه

شناسه نوشته : 12314

1393/07/19

تعداد بازدید : 1899

تفریحات سالم در آيات و روایات نسرین اسدبیگی ومعصومه پاشایی اصل سقز، مدرسه علميه حضرت فاطمه
چکیده
يكي از نيازهاي اساسي بشر در طول زندگي، تفريح سالم است و دين جامع اسلام هم كه در بر دارندة تمام نيازهاي روحي و جسمي انسان­هاست ،تأييد كنندة اين نياز ضروري است.
با بررسي و دقت در آيات و روايات و سيرة عملي ائمه (عليهم السلام) در مي­يابيم كه برخوردار بودن از روح و جسم سالم، در گرو امر حياتي تفريحات سالم است.
تفریحات سالم، تفریحات مفید و سازنده­ای هستند که موجب پرورش قوای جسمی و روحی افراد شده و به تبع، رشد و بالندگی جامعه را تأمین می­کنند و به عنوان یکی از نیازهای ضروری بشر مورد توجه منابع اصیل اسلامی قرار گرفته است.
زندگی یکنواخت و فشارهای کاری، خستگی وملال روحی را به­دنبال دارد. در روایات پیشوایان دینی، نحوۀ تقسیم اوقات ساعات شبانه روز به بخش­های مختلف که یکی از آن بخش­ها به نشاط و شادی و لذت­های حلال اختصاص دارد، مورد عنایت قرار گرفته که دلیل بر مثبت بودن تفریح و ضرورت آن برای انسان از دیدگاه پیشوایان دینی است.
تفريح سالم براي تمامي افراد مخصوصا نسل جوان ضرورتی اجتناب ناپذیر است و آثار مثبت فردي و اجتماعي را در پي دارد. اين مسئله با استناد به آيات و روايات مورد بررسي قرار گرفته و مقبول و مسلم بودن آن از نظر شرع مقدس اسلام اثبات شده است. در مقابل كساني كه تلاش مي­كنند تفريح و نشاط را در اسلام مردود جلوه دهند، افرادی کم اطلاع هستند.
امروزه متأسفانه به علت نقشه­هاي شوم دشمنان، ممكن است در كنار هر تفريح سالم، آسيبی وجود داشته باشد كه لازم است خانواده­ها، مدارس، رسانه­ها و متوليان امور فرهنگي ضمن آسيب­زدايي، در نشر فرهنگ و امكانات تفريحات سالم اقدام جدي نمايند.
این امر بایستی با شرایط خاص و مورد پسند شارع مقدس صورت بگیرد تا بتواند نشاط روحی مستمر و پایدار را ایجاد نماید.
از مصاديق مطرح شده در زمينة تفريحات سالم در قرآن و حديث مي­توان به عبادت و ذكر خداوند متعال، ‌استفاده از مظاهر و زيبايي­هاي طبيعت، ‌ورزش و مسابقه، تفريح در خانه و ‌حضور در جلسات علمي اشاره كرد.
 
کلیدواژه ها: تفریح سالم، سرگرمی، آداب زندگی، امکانات تفریحی، تندرستی.
 
نتيجه گيري
1-    در فرهنگ غني اسلامي كه برگرفته از دو سرچشمه ي نوراني قرآن وسنت اهل بيت (عليهم السلام) است، برنامه ي كامل سعادت انسـانها در دنيا و آخـرت آورده شده است . كه از جـمله ي اين برنامه ها پرداختن به تفريحات سالم است .
2-    تفريحات سالم همان تفريحات صحيح و بي عيبي هستند كه تضمين كننده ي سلامت روحي و جسمي افراد در دنيا و ثواب و پاداش آنها در آخرتند.
3-    ضرورت تفریح در زندگی بشر با کمک متون دینی ، تأیید و اثبات شده است ؛ زیرا زندگی یکنواخت و فشارهای کاری ،خستگی وملال روحی را بدنبال دارد. در روایات پیشوایان دینی ، نحوۀ تقسیم اوقات ساعات شبانه روز به بخشهای مختلف که یکی از آن بخشها به نشاط و شادی و لذتهای روان اختصاص دارد ، مورد عنایت قرار گرفته که دلیل بر مثبت بودن تفریح و ضرورت آن برای انسان از دیدگاه پیشوایان دینی است.
4-    مهمترین نکته ارزشمند در آموزه های دینی پیرامون تفریح این است که باید با شرایط خاص ومورد پسند شارع مقدس صورت بگیرد ، تا بتواند ایجاد نشاط روحی مستمر و پایدار را داشته باشد.
5-    مصاديق مطرح شده در زمينه ي تفريحات سالم توسط قرآن وحديث متنوعند كه براي مثال مي توان به عبادت و ذكر خداوند متعال ،‌استفاده از مظاهر و زيباييهاي طبيعت ،‌ورزش ومسابقه ، تفريح در خانه و با خانواده ،‌حضور در جلسات علمي اشاره كرد.
6-    به دنبال پرداختن به تفريحات سالم ومطلوب در اسلام ،آثار مفيدي چون سلامت روح و روان ،‌سلامت جسم ،‌كاركردهاي مفيد اجتماعي و اقتصادي و... حاصل مي شود و نشاط ولذت واقعي را براي افراد به ارمغان مي آورد.
7-    بايد توجه داشت كه دركنار هر تفريح سالم وسازنده اي آسيب هايي وجود دارد كه نيازمند آگاهي و دقت ويژه ي افراد هنـگام عـمل مي باشدكه عـلاوه بر افـراد مبـتـلا به لازم است خانواده ها،‌مدارس ، ‌رسانه ها ،‌ومتوليان امور فرهنگي هر منطقه در آسيب زدايي از تفريحات و ايجاد فضاي مناسب تفريحي همت گمارند.
8-    در اين پژوهش با بررسي مسأله تفريحات سالم از ديدگاه آيات و روايات به روش توصيفي -كتابخانه اي و در پي يافتن سؤالاتي چون جايگاه تفريحات سالم در آيات و روايات چيست ؟و يا مصاديق تفريحات سالم از منظر آيات و روايات كدامند ؟ و يا چه آثار ي را در پي دارند؟و ...، به اين نتيجه رسيديم كه تفريحات سالم  در دين اسلام امري مقبول ومورد اجراست و آثار مفيدي را در پي دارد وكساني كه تلاش مي كنند شادي و تفريح را در دين اسلام مردود جلوه دهند افراد بی خردی بيش نيستند.
 
فهرست منابع
 
*قرآن کریم
* نهج البلاغه
*صحیفه سجادیه
1- ابن شعبه الحرانی  ،حسن بن علی(1404ق) ،تحف العقول(چاپ دوم)، قم : مؤسسۀ انتشارات اسلامی .
2- ابن فارس ، احمد( 1404ق) ، معجم مقاییس اللغه ،تحقیق محمد عبدالاسلام هارون، قم:مرکز نشر اعلام اسلامی.
3- اكبري ،محمود،(1380)غم و شادي در سيره معصومان (عليهم السلام ) (چاپ اول) ،‌تهران:نگار .
4- الهندی البرهان فوری، علی متقی بن حسام الدین (1409ق)، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال (چاپ اول)، بیروت ، مؤسسه الرساله.
5- انزلي ،‌حسن،(1370)‌،آداب معاشرت(چاپ سوم) ، ‌بي جا: ‌انتشارات انزلي .
6-انوری ، حسن ،(1381) ، فرهنگ بزرگ سخن(چاپ اول) ، تهران :سخن ، 8جلد.
7- پرهیزکار، هادیه ، (1391)شادی و نشاط از دیدگاه قرآن و حدیث ، چاپ دوم، قم: ناشر بوستان کتاب.
8- پور باقر، ايرج، (1375)،‌روان در ماني براي همه(چاپ دوم)، بي جا: انتشارات زرين.
9- جوادي آملي ،عبدالله،(1391)، مفاتيح الحياه(چاپ دوم) ، قم :‌مركز نشر اسراء.
10- چوپانی ، یدالله،(1383)، دین و شادمانی ، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسۀ فرهنگی سماء.
11- حرعاملی، محمد بن حسن (1409ق) ، وسائل الشیعه الی التحصیل مسائل الشریعه ،چاپ اول، ج1و5و 7و 11و 12و15و20 قم: ناشر آل البیت.
12-خدامي ، اسد الله ،‌(1385)،شادي كيمياي زندگي(چاپ اول) ،‌ قم: انتشارات پيام حجه عليه السلام.
13-دشتی ،محمد ،(1379)امام علی (عليه السلام) وتفریحات سالم ، قم: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیر المؤمنین (عليه السلام).
14- دانش، شکر الله ،( 1384) شادی ونشاط درمتون اسلامی(چاپ اول)، تهران:وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.
15-دهخدا ،علی اکبر ،(1373)،لغت نامه دهخدا(چاپ اول)  ،تهران: دانشگاه تهران ، سازمان لغت نامه دهخدا .
16-راغب اصفهانی، حسین بن محمد،(1387)،مفردات الفاظ قرآن کریم،ترجمۀ حسین خدا پرست(چاپ اول)،قم:دفتر نشرنوید اسلام،.
17- سبحاني نيا ،محمد ،(1382)، جوان و آرامش(چاپ اول) ،‌‌قم: مؤسسه بوستان كتاب ‌.
18- سماک امانی ، محمدرضا، (1385)،شادی در اسلام ،چاپ اول،کرج:آموزش کشاورز.
19- طبرسی، میرزا حسین، (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج2،13، 14، چاپ اول، قم:نشر آل بیت.
20- طریقه دار ، ابوالفضل ،(1383)، شرع وشادی(چاپ دوم) ،بي جا:انتشارات حضور .
21- عبدالهی خوروش ، حسین، (1387)،تأثیر موسیقی بر اعصاب و روان ، چاپ نهم، اصفهان:نشر باران.
22- قرشي ،بنابي،علي اكبر،(1386)،قاموس قرآن (چاپ يازدهم)،ج3،تهران:دارالكتاب اسلامي.
23- کرمی فریدونی ،علی(1384)، نهج الفصاحه(چاپ هشتم)، قم:انتشارات حلم.
24- کریمی ، عبدالعظیم(1380)، تربیت طربناک ،چاپ اول،قم: مؤسسۀ فرهنگی منادی تربیت.
25- کلینی ، محمد یعقوب،(1387) اصول کافی ، ترجمه سید جواد مصطفوی(چاپ اول) ،ج1و 2و 4و 5و 6و 8.تهران:انتشارات ولیعصر.
26- کی نیا، مهدی ، (1373)، مبانی جرم شناسی در تهران، چاپ اول ، تهران : انتشارات دانشگاه تهران.
27-لقمانی ، احمد(1388)، موضوعات و شیوه های گفتگو با نسل جوان ، چاپ ششم، قم:انتشارات بهشت بینش.
28- همو،(1388)،خنده ، شوخی ، شادمانی ، چاپ چهارم ، قم:انتشارات بهشت بینش.
29- مجلسی، محمد باقر ،(1403ق)بحارالانوار(چاپ سوم) ،ج16،73،75،77،79 بیروت: مؤسسۀ الوفاء .
30- محمدری شهری،محمد،(1381)،  میزان الحکمه(چاپ اول) ،ج2 ج4،5و 7و8 قم  : دار الحدیث.
31- مشكيني اردبيلي ،‌علي ،(‌بي تا)،‌مصباح المنير،‌بي جا.
32- مطهري ‌،مرتضي(1379)،‌بيست گفتار ،‌قم:انتشارات صدرا .
33- معین، محمد،(1364)، فرهنگ فارسی معین(چاپ هفتم) ،ج1،تهران: امیر کبیر.
34- مکارم شیرازی ،ناصر،(1354) ،تفسیر نمونه ج1و 26 (چاپ اول)،تهران : دار الکتب الاسلامیه.
35- سایت googel،محمد حسن طارمی، مقالـۀ شناسایی جرایم رایانه ای.