چکیده
اصل فرمان بری در روابط همسران در پذیرش مدیریت شوهر تجلی پیدا میکند، قرآن کریم شوهر را «قوام» بر زوجه نامیده و فرموده است، مردان بر زنان قیمومت دارند؛ قوامیت شوهر بر زن به معنی مدیریت وی بر همسر و نیز مسئولیت وی در مراقبت از او و تأمین نیازهای اوست.
به مدد تعالیم اسلام و سنت نبوی و اهل بیت Dزن دارای جایگاه و منزلت در خور شأن خویش گشت و جایگاه حقیقی خود را یافت.
هدف از انجام این پژوهشمشخص کردن حدود اطاعت پذیری بر اساس قرآن کریم و به طور ویژه اطاعت زن از شوهر میباشد؛ که با بیان معنای واقعی اطاعت، انواع و اقسام اطاعت که از جمله این اقسام، اطاعت زن از شوهر میباشد به ذکر مواردی که اطاعت کردن زن از شوهر ضروری میباشد و باعث استحکام بنیاد خانواده شده میپردازد. اطاعت در هر یک از انواع و اقسام خود آثار مثبت و منفی دارد که میتواند بر روی فرد و جامعه تأثیر به سزایی داشته باشد و باعث رشد و تعالی فرد و در نهایت اجتماع گردد. با بررسی معنا و مفهوم اطاعت و ذکر انواع و مصادیق آن با استناد به آیات قرآن کریم اطاعت زن از شوهر را به عنوان یکی از عوامل استحکام بنیان خانواده بیان می کند.
کلید واژه ها:اطاعت، قوامیت، بانوان، اطاعت پذیری، خانواده
نتيجه‌گيري
بي‌ترديد، آرامش و آسايش از خواسته‌هاي مهم و اساسي آدمي است كه دست به گزينش زندگي جمعي مي‌زند. هرچند بشر براي رسيدن به اين مهم، پيشرفت‌هاي فني و سازماني فراواني داشته است. اما همچنان در حل معضلي به نام ناهنجاري و رفتارهاي انحرافي در جامعه درمانده است. با وجود همه وسايل و عوامل كنترلي، روز به روز بر آمار كجروي‌‌هاي اجتماعي افزوده شده و آدميان همچنان در حسرت آرامش دلخواه و مطلوب روزگار سر مي‌كنند.
اصل فرمان بری در روابط همسران در پذیرش مدیریت شوهر تجلی پیدا میکند، قرآن کریم شوهر را «قوام» بر زوجه نامیده و فرموده است، مردان بر زنان قیمومت دارند،...؛ قوامیت شوهر بر زن به معنی مدیریت وی بر همسر و نیز مسئولیت وی در مراقبت از او و تأمین نیازهای اوست.
بنابراین، مرد نسبت به اعضای خانواده خویش مسئولیت دارد، البته مرد مجاز نیست آمرانه و تحکم آمیز عمل کرده و از اختیاری که به او سپرده شده سوء استفاده نماید. در حقیق، مدیریت مرد به معنای آن نیست که وی خانواده را به میل خود اداره نماید. به بیان بعضی از دانشمندان اسلامی، مرد نباید از این سرپرستی مزیتی به دست آورد و بگوید چون من سرپرستم پس بهترم زیرا قوامیت وظیفه است و فضیلتی برای وی تثبیت نمیکند، بنابراین او باید بر مبنای مصالح کلی و با بهره گیری از اصل مشورت تصمیم بگیرد. زن باید مدیریت شوهر را بپذیرند و آنچه را که وی به مصلحت میبیند عمل کند، مقاومت زن در قبال خواست شوهر در جایگاه مدیر خانواده، افزون بر نقض حکم خدای متعال، تنش های خانوادگی را به دنبال دارد و تنش حاصله روابط زوجین را سست میکند و آنان را از یکدیگر دور مینماید و بر تربیت فرزندان تأثیر نامطلوب میگذارد.
منابع
قرآن کریم
1. ابن منظور ، لسان العرب،(بی تا)، بیروت ، دارالحیاء التراث العربی.
2. امامی، سید حسن،(1366)، حقوق مدنی، تهران، کتابفروشی اسلامیه.
3. بهشتی، احمد، خانواده در قرآن،(بی تا)،قم، دفتر انتشارات اسلامی.
4. حویزی، عبدعلی،(1342)،تفسیر نور الثقلین، قم، ابوالقاسم سالک.
5. خمینی، روح الله،(1386)، تحریرالوسیله، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
6. راغب اصفهانی، ابی القاسم الحسین بن محمد،(1374) مفردات قرآن ترجمه غلامرضا خسروی، تهران،مرتضوی
7. صفائی، سید حسین، واسدالله امامی،(1378) مختصر حقوق خانواده، تهران، نشر دادگستر.
8. طباطبائی، سید محمد حسین،(1394) المیزان فی تفسیر القرآن، قم، موسسه اسماعیلیان.
9. ------------------،(1387)، ترجمه تفسیر المیزان،مترجم محمدباقر موسوی همدانی،قم ،جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی
10. طبرسی، فضل بن حسن،(1383)، مجمع البیان، تهران، ناصر خسرو
11. طبری، محمدبن جریر،(1408)، جامع البیان عن تأویل القرآن، بیروت، دارالفکر
12. طوسی،امالی،(1300)، ج1،قم، نشر دارالثقافه.
13. طیب،سید عبدالحسین،(1378) ،اطیب البیان فی تفسیر القرآن،ج4،9، تهران، اسلام.
14. عمید،حسن،(1362)،فرهنگ فارسی عمید،تهران،سپهر.
15. قرائتی، محسن،(1381)، تفسیرنور، ج9،تهران،موسسه فرهنگی درس هایی از قرآن.
16. کاتوزیان، ناصر،(1371)، حقوق مدنی - خانواده، تهران، شرکت انتشار.
17. کلینی، محمد بن یعقوب،(1375)، الفروع من الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
18. متقی، علی بن حسام الدین،(بی تا)،كنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، موسسه الرساله.
19. محقق داماد، سید مصطفی،(1372)، بررسی فقهی حقوق خانواده،نکاح و انحلال آن، تهران، نشر علوم اسلامی.
20. محمدی ری شهری، محمد، (1379)،میزان الحکمه،ج2،ترجمه حمید رضا شیخی، تهران،انتشارات دارالحدیث.
21. مجلسی، محمدباقر،(1374)، بحار الأنوار، تهران، المکتبة الإسلامیة.
22. مطهری، مرتضی،(1361)، مسأله حجاب، قم، انتشارات جامعه مدرسین.
23. مطهری، مرتضی،(1385)، مجموعه آثار، ج19،تهران، انتشارات صدرا.
24. مکارم شیرازی، ناصر،(1374)، تفسیر نمونه،تهران، دارالکتب الإسلامیه.
25. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام،(1367) تهران، مکتبه الاسلامیه
www.sadrsite.com.25
