چکیده
تحریف ناپذیری قرآن امری است تاریخی، اعتقادی، بلکه اجتماعی و ضروری که علما و دانش پژوهان، کتابها و مقالات بسیاری در این باره نوشته اند.
اعتبار قرآن موجود و درستی استناد به آن وابسته به مصونیت قرآن است. «تحریف» به چند معنی استعمال می شود که بعضی از معانی آن در قرآن واقع شده و بعضی از معانی آن در قرآن نیامده است. تحریف معنوی (تفسیر به رای) در قرآن رخ داده که مورد نکوهش پیامبر اکرم Jو ائمهAبوده است. کم شدن از قرآن نوعی تحریف است که مورد اختلاف است. عدة معدودی از علما آن را پذیرفته اند و اکثر علما آن را مردود می دانند.
از جمله دلایل عدم تحریف قرآن، دلایل عقلی و نقلی است که به صراحت می توان گفت حکم قطعی عقل بر عدم تحریف قرآن و ضرورت اتمام حجت بر عدم تحریف قرآن، از دلایل روشن است. در قرآن «آیة حفظ» به طور قاطع بیان میکند که خداوند متعال، قرآن را از هرگونه تحریف حفظ نموده است. در آیهای دیگر فرموده که هیچ باطلی در آن راه پیدا نکرده و حتی در روایات و احادیث به عدم تحریف قرآن اشاره شده که حدیث ثقلین از جملة آن دلایل است.
طرفداران تحریف برای اثبات ادعای خود افسانة غرانیق را ساختند و با استناد به چگونگی جمع آوری قرآن، معتقد به تحریف آن شدند. قرآن علی Aرا غیر از قرآن موجود دانستند و نیز نسخ تلاوت در قرآن کریم را دلیل بر تحریف قرآن ذکر کردند. آنان سعی کردند تحریف تورات و انجیل را تعمیم دهند و روایاتی بیاورند که دلیل بر تحریف است و شیعه را متهم به تحریف سازند؛ در حالی که علمای بزرگ شیعه اتفاق نظر دارند که قرآن تحریف نشده است.
حتی اهل سنت، روایات زیادی در این باب دارند که کم خردان آن را حکایت کرده و ظاهر بینان اهل سنت (حشویه ) بر آن اعتماد نمودند؛ البته علمای بزرگ اهل سنت نیز عقیده بر عدم تحریف قرآن دارند.
کلیدواژه ها: تحریف قرآن، دلایل عقلی، دلایل نقلی، تحریف ناپذیری قرآن.
نتيجه
آنچه از تعریف لغوی و اصطلاحی تحریف بدست آمد و با توجه به دلایلی که برای اثبات تحریف ناپذیری قرآن بنابه حکم قرآنی ، روایی ، عقلی ، نقلی و تاریخی و اجماعی و ... اشاره شد و در اثر همان وعده الهی است که قرآن با گذشت چهارده قرن با وجود سخت ترین دشمنان روزگار دراز با مصونیت در میان بشر گذرانیده است . حدیث معروف و متواتر ثقلین دلالت بر تحریف نشدن قرآن تا روز قیامت وهمراهی قران با عترت تا قیامت دارد.
دشمنان سرسخت اسلام و دوستان نادان آمدند با دلایل بی پایه و اساس خود داستانها ساختند و روایاتی نقل کردند تا شاید بتوانند آب را گل آلود کنند و ماهی بگیرند آیاتی را که دلایل خود و آیاتی که به آن استدلال کردند عدم تحریف قرآن را ثابت کردند .
کیفیت جمع آوری قرآن ، تحریف تورات و انجیل ، قرآن علی (ع) ، از جمله دلایلی است که طرفدارن تحریف به آن متوسل می شوند.
به همین جهت است که در طول تاریخ ، عده ای برای اثبات تحریف قرآن تلاشهای طاقت فرسایی کرده و راههای مختلفی را پیموده اند .
در حالی به شیعه تهمت می زدند که عالمان شیعه اتفاق نظر دارند که تحریفی در قرآن رخ نداده است و بر آن عقیده خود تأکید داشته اند.
در میان روایات ، روایاتی که در باره تحریف قرآن ذکر شده اهل سنت روایات زیادی دارند که در مقایسه با روایات آنها روایات شیعه کم است و منشأ شبهه تحریف پاره ای روایات شاذ اهل سنت بوده است که برخی کم خردان آن را حکایت کرده و ظاهر بینان اهل سنت (حشویه) بر آن اعتماد نموده اند . ارائه یک نظر شاذ از طرف یک عده باعث نمی شود که این نظر را به تمام افراد یک مذهب نسبت داد چون اهل سنت نیز برای تنزیه ساحت قرآن از تحریف دست به تلاشهایی زده اند و بسیاری از علماء و بزرگان آنان عقیده به عدم تحریف قرآن دارند.
اگر بخواهیم ریشه این شجره خبیثه را ( درخت تشکیک در قرآن که کینه توزان آن را غرس کردند و افراد ساده لوح و اغفال شده آن را آبیاری کردند ) خشک کنیم و ریشه آن را درآوریم باید بعضی از مسائل اساسی را طرح کنیم . با حل این مسائل و روشن شدن این این مطالب حتی توهم خیال تحریف قرآن به ذهن کسی خطور نخواهد کرد مسائلی را که باید مطرح کرد عبارتند از:
بحث آیات منسوخ التلاوه و روایات مربوط به آن و بررسی واقعیت آنها. در این زمینه احادیثی که ریشه این مسائل بوده اند یا آن که کمک به رشد و گسترش این عقیده شده باید بررسی شود و بطلان آنها ثابت شود .
همه شک اندازان و استهزاء گران رفتند و فراموش شدند ، اما قرآن به عنوان رمزی از جاودانگی رسالت خاتم پیامبران و درستی آن و وحدت امت اسلامی همچنان باقی ماند . اینک "قرآن" درمیان مسلمانان است و علی رغم اختلاف فرقه ای که دارند ، همگی به آن مؤمن و به تلاوت آن معتقدند ، قرآنی که در "مکه" چاپ می شود ، در "ایران " و "هند" خوانده می شود و قرآنی که در "تهران" چاپ می شود در "حجاز " و "مصر " خوانده می شود.
امروز در شرق و غرب جهان بازگشت به قرآن آغاز شده است . گرایش بی سابقه نسل جوان به "قرآن" از جمله مواردی است که قرآن پژوهان و مؤلفین را به نوشتن و تألیف کتب قرآنی و مربوط به مباحث پیرامون آن واداشته است.
فهرست منابع و مـــــــآخذ
* قرآن کریم
* نهج البلاغه
1- احمدی ، حبیب الله ؛ پژوهشی در علوم قرآن ، سوم ، فاطیما ،قم ، 1379.
2- اسرار ، مصطفی ؛ دانستنی های قرآن ، پانزدهم ، محیا ، زمستان 1375.
3- بلاغی ، محمد جواد؛ تفسیر آلاء الرحمن ، ج1، مطبعةالعرفان ، قم ، 1350.
4- بیستونی ، محمد؛ لغت شناسی قرآن کریم ، چاپ اول، بیان جوان ، تهران ، پائیز 1383.
5- بیگلری ، حاج حسن ؛ سر البیان فی علم القرآن ،سنائی ، تهران،1372.
6- جعفری، یعقوب؛ سیری درعلوم قرآن ، چاپ اول، انتشارات اسوه، پائیز 1373.
7- جعفریان ، رسول؛ افسانه تحریف قرآن، مترجم : محمود شریفی ، چاپ اول ، امیر کبیر ، بهار 1382.
8- جوادی آملی ، عبد الله ؛ نزاهت قرآن از تحریف ، تحقیق علی نصیری، نشر اسراء چاپ اول ، مهر ماه 1383.
9- ـــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ قرآن در قرآن ، نشر اسراء ، چاپ سوم ، آذر 1381.
10- جوان آراسته ، حسین ، درسنامه علوم قرآنی ، چاپ سوم ، دفتر تبلیغات اسلامی قم ، 1377 .
11- حکیم ، سید محمد باقر؛ علوم قرآنی ، ترجمه: محمدعلی لسانی فشارکی، تبیان، تهران، 1378.
12- خرم شاهی ، بهاء الدین؛ قرآن پژوهی .
13- خوئی ،سید ابوالقاسم ؛ بیان درعلوم و مسائل کلی قرآن ،ج1، ترجمه:محمد صادق نجمی و هاشم زاده هریسی ، خوی ، 1375.
14- راغب اصفهانی، ابوالقاسم ؛ مفردات فی الفاظ غریب القرآن ، تحقیق صفوان عدنان داوودی ، دارالقلم، دمشق ، 1416.
15- رامیار، محمود؛ تاریخ قرآن ،چاپ دوم ، سپهر ، تهران ، 1362.
16- سعیدی روشن، محمد باقر؛ علوم قرآن ، چاپ دوم ، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ،قم، 1379.
17- سیوطی ، جلال الدین ؛ الاتقان فی علوم القرآن ، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم 4 جلدی ، چاپ اول ،تهران 1380 .
18- ـــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ الاتقان فی علوم القرآن ، ترجمه مهدی طائری قزوینی،2 جلدی، امیر کبیر ، تهران ، 1376.
19- ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ خلاصة الاتقان فی علوم القرآن ، ترجمه محمود افتخار زاده ، تلخیص، صلاح الدین ارقه دان ، چاپ دوم ، دفتر نشر معارف اسلامی ، قم ، 1417 .
20- شاهین ، عبد المصور؛ تاریخ قرآن ، ترجمه سید حسن سیدی ، تحقیق هادی بزّی ثانی، چاپ اول، آستان قدس مشهد ، 1382 .
21- شوشتری، عباس ؛ فرهنگ لغات قرآن ، با تجدید نظر حاج آقا سید محمد حسن المجد ، چاپ چهارم ، گنجینه تهران، 1359 .
22- طالقانی، سید عبد الوهاب؛ علوم قرآن و فهرست منابع ، ج1، دارالقرآن آیت الله گلپایگانی ، قم ،1381 .
23- طاهری ، حبیب الله ؛ درسهائی از قرآن ، 2جلدی، ج2، چاپ اول، اسوه، قم ،1377.
24- طباطبائی ، محمد حسین ؛ تفسیر المیزان ، 20 جلدی، ج12،ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی ،1402 هجری قمری.
25- ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ قرآن در اسلام ،دفتر انتشارات اسلامی ، قم ،1378.
26- عاملی،جعفر مرتضی ؛حقایق هامة حول القرآن الکریم،ترجمه ،محمد سپهری،چاپ دوم ،دارالصفوة بیروت، 1413 هـ .ق.
27- ــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ پژوهشی نو در قرآن کریم، ترجمه محمد سپهری، چاپ اول بهمن 74،شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی .
28- غضنفری، علی ؛ بیان روان در علوم قرآن ، چاپ سوم، میثم تمار ، قم ، 1378.
29- کاشانی ،فتح الله ؛ منهج الصادقین (تفسیر کبیر) ج1، مقدمه و پاورقی سید ابوالحسن مرتضوی، تصحیح علی اکبر غفاری ، انتشارات علمیه اسلامیه ، تهران ، 1346.
30- کاشانی ، مولی محسن؛ المحجةالبیضاء فی تهذیب الاحیاء 8 جلدی، ج2، ترجمه محمد صادق عارف، بنیاد پژوهشهای اسلامی ، چاپ سوم، 1379.
31- کلینی ، ابی جعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق؛ اصول کافی ، ج1، ترجمه آیت الله محمد باقر کمره ای ، چاپ سوم، انتشارات اسوه، 1375.
32- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ اصول کافی ، ج4، ترجمه آیت الله محمد باقر کمره ای، چاپ سوم ، اسوه ،1375 .
33- ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ اصول کافی ، ج4، ترجمه سید هاشم رسولی، انتشارات علمیه اسلامیه 1387 هـ . ق .
34- کمال دزفولی ، علی؛ شناخت قرآن چاپ سوم ، اسوه ، تهران، 1378.
35- کورانی، علی؛ تدوین قرآن ، ترجمه محمود عظیمی ، چاپ اول ، سروش ، تهران ، 1379 .
36- مصباح یزدی ، محمد تقی؛ قرآن شناسی .
37- مظلومی ، رجبعلی؛ پژوهشی پیرامون آخرین کتاب الهی (سرگذشت قرآن) ، اول، آفاق ، تهران، خرداد 1360 .
38- معارف ، مجید؛ در آمدی بر تاریخ قرآن ، بناء، تهران،1383 .
39- معرفت، محمد هادی؛ التمهید فی علوم القرآن ج 1، چاپ سوم ، نشر اسلامی ،قم، 1416 هـ . ق .
