پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پژوهشی پیرامون حجاب/ صفیه برجی/ مدرسه‌ی الزهراء نیشابور

پژوهشگر در این تحقیق به بررسی مسأله‌ي حجاب پرداخته و تهاجم فرهنگی غرب به منظور سلطه بر کشورها از یک سو و آسیب پذیری نسل جوان جامعه‌ي ما را از سوی دیگر، مهم‌ترین ضرورت این پژوهش معرفی کرده است. در این پژوهش با استفاده از منابع تفسیری، روایی و فقهی تعریف حجاب و واژه‌های مترادف آن، ویژگی‌های حجاب و پوشش دینی، سیر تاریخی حجاب، وضعیت پوشش زنان در عهد اشکانی، ساسانی، مغولی، تیموریان، صفویه، قاجاری، پهلوی و عصر کنونی، حجاب از دیدگاه قرآن و سنت، فلسفه­ی حجاب، علل پذیرش فرهنگ بی­حجابی و پیامدهای آن و راه‌های ترویج حجاب از جمله مباحثی است که در این پژوهش مطرح گردیده است.

در پایان با استناد به روایات معصومین(ع) از حجاب به عنوان غرور و ارزش زن یاد شده است و بیان شده که برای برخورداری از سلامت روحی  باید مطیع قرآن و عترت باشیم و در این امر پدر و مادر به عنوان اولین الگوها و معلم و دوستان در مرتبه‌ي بعد معرفی شده‌اند.

واژگان کلیدی : پوشش، حجاب، جلباب، خمار، بدحجابی

 

 

فلسفه و آداب حج در آیات و روایات/اکرم دهجوریان و سیده فاطمه تفرشیان/ مدرسه‌ی الزهراء نیشابور

هدف محققین از انجام این تحقیق، بیان فلسفه­ی حج است که در ترقی و رسیدن انسان به کمال و قرب الهی نقش بسزایی دارد چرا که حج یکی از ارکان اساسی اسلام است و جوهره­ی آن تقوا و پرهیزگاری و دارای امتیازاتی چون توبه، سرلوحه قرار دادن زندگانی حضرت ابراهیم(ع) و تأسّی و پیوند خوردن آحاد حج گزاران به این خاندان بزرگ و عظیم نبوی می­باشد. این پژوهش به بررسی کتاب‌های تاریخی و تفسیری به تاریخچه­ی حج و ساختمان کعبه در طول تاریخ، اهمیت حج در آیات و روایات، اصول بین المللی حج، اهداف و منافع حج، ویژگی‌های حرم و مناسک و اسرار حج پرداخته و در پایان، نتیجه­گیری و ارائه­ی پیشنهاد­هایی نموده است.

واژگان کلیدی: حج، مناسک حج، کعبه، احرام

 

مفهوم شکر در قرآن و سنت، نتیجه و پیامدهای فردی و اجتماعی/  زکیه کیوانلو شهرستانکی/ مدرسه‌ی حکیمه نقاب

مفهوم شکر در قرآن و سنت، نتیجه و پیامدهای فردی و اجتماعی آن موضوع این تحقیق است. محقق در این پژوهش بر آن است تا مفهوم شکر را به خوانندگان بشناساند. این پژوهش با استفاده از منابع تفسیری و روایی به تعریف شکر، حقیقت آن، چگونگی شکر و طرق تحصیل شکر، فضیلت و فواید شکر نعمت‌های الهی، ارکان و درجات شکر (شکر قلبی، زبانی، عملی)، اسرار نعمت، شکر در قرآن و روایات پرداخته ­است. نتیجه‌ی حاصل از این پژوهش این است که هر نعمتی شکری می‌طلبد چرا که منعم اصلی همه‌ی نعمت‌ها خداوند است و تنها یک شکر کافی نیست بلکه هزاران شکر لازم است چرا که هر فرصت شکری که خداوند در اختیار ما گذاشته خود شکر دیگری می‌طلبد.

واژگان کلیدی: شکر، نعمت، منعم

 

اهمیت توکل از دیدگاه قرآن و سنت، پیامد­های فردی و اجتماعی آن/ طیبه ذوالفقاری/ مدرسه‌ي مکتب الزهراء طبس

هدف از انجام این تحقیق، شناساندن توکل به عنوان یکی از موضوعات مهم اخلاقی است که در زندگی افراد، تأثیر بسزایی دارد. در این پژوهش محقق ابتدا به کلیات طرح پرداخته و سپس تعریف توکل، توکل از دیدگاه علمای اخلاق، عرفا و مفسران، طریقه­ی تحصیل توکل، درجات توکل، اهمیت و جایگاه توکل، پایه­ها و ارکان توکل، رابطه­ی توکل با توحید و بعضی از صفات مؤمنین، جایگاه توکل در قرآن کریم و احادیث و در پایان آثار و پیامد­های فردی و اجتماعی توکل و موانع آن را بررسی نموده ­است. منابع مورد استفاده­ی ایشان عمدتاً تفسیری ـ روایی و اجتماعی می­باشد. پژوهشگر در پایان با تأکید بر این نکته که توکل، منافی سعی و تلاش نیست بلکه این دو لازم و ملزوم همدیگر هستند؛ توکل را یکی از نکته­های اخلاقی و از ارکان ایمان برشمرده­ است.

واژگان کلیدی:توکل، خدا، سنت، کفایت

 

اخلاق فاطمی/ فرزانه برازنده/ مدرسه‌ی مکتب الزهراء طبس

این پژوهش  به بیان اخلاق حضرت زهرا(س) در ابعاد گوناگون زندگی حضرت می­پردازد. هدف از آن ارائه­ی الگو­های ناب اخلاقی ـ رفتاری به نسل حاضر می­باشد. نوشتار حاضر پس از بیان کلیات، به تعریف اخلاق پرداخته و در ادامه‌ اخلاق فردی، اخلاق خانوادگی، اخلاق سیاسی ـ اجتماعی و اخلاق عبادی حضرت زهرا(س) را مورد بررسی قرار داده ­است. منابع این پژوهش اغلب تاریخی ـ روایی و تاریخی ـ تحلیلی می­باشد. حاصل پژوهش اینکه رفتار و اخلاق آن بانوی بزرگوار الگوی کاملی برای زنان شیفته­ی فرزانگی و اخلاق ناب فاطمی می­باشد و می­تواند برای همگان درس سعادت و خط حرکت و تکامل باشد.

واژگان کلیدی:اخلاق، حضرت فاطمه(س)

 

فرزند و تربیت دینی/ خدیجه تلگردی/ مدرسه‌ی نرجس(س) فریمان

ارائه­ی روش­های تربیتی صحیح  و آشنا ساختن والدین به وظیفه و مسؤولیت خطیری که در قبال فرزندان دارند هدف این پژوهش می­باشد. این پژوهش شامل کلیاتی در مورد تربیت، بررسی نیاز کودک به مذهب و آغاز تربیت دینی وی، بحثی در مورد تربیت اسلامی، مسؤولیت­های مربی و والدین و نقش و فوائد بازی برای اطفال،  بررسی محیط تربیتی کودک، بزه کاری و عوامل انحراف فرزندان و طریقه­ی برخورد با آنان می­باشد. منابع اغلب روایی، تربیتی و روان شناسی می­باشد. نتیجه­ اینکه برای داشتن یک اجتماع سالم و به دور از هر گونه انحراف و آلودگی داشته باشیم در مرحله­ی اول باید یک خانواده­ی با ثبات و مستحکم تشکیل داد که جز با ارائه­ی روش­های تربیتی صحیح امکان پذیر نمی­باشد.

واژگان کلیدی:تربیت، تعلیم، اسلام

 

 

تحفه­ی الهی (دوستی از دیدگاه قرآن و سنت و پیامد­های فردی و اجتماعی آن)/ زهره سنجری/ مدرسه‌ی نرجس(س) فریمان

هدف این پژوهش آگاهی از جایگاه دوستی و حد و مرز آن و حقوق و شرایط دوستی واقعی برای دستیابی به سعادت واقعی است. این پژوهش شامل چهار بخش است. در بخش اول به حقوق دوستی، قواعد دوستی و رعایت اعتدال در دوستی پرداخته است. در بخش دوم و سوم دوستی­های مشروع و نامشروع، انواع و آثار و پیامد­های آن و دوستی و محبت از نقطه نظر روان‌شناسی مورد بررسی قرار گرفته ­است. بخش پایانی پیرامون ویژگی­های عشق حقیقی، بحث کرده ­است. نتیجه­ای که از این پژوهش به دست می­آید این است که دوستی پیمان مقدسی است که از سوی خداوند به انسان هدیه شده و دوستی واقعی و والا­ترین عشق، خداوند متعال می­باشد که سلامت جسم و روان و سعادت اخروی را به دنبال دارد.

واژگان کلیدی:دوست، دوستی، عشق، رابطه، محبت

 

 

سیره­ی اخلاقی و سیاسی امام حسن مجتبی(ع)/معصومه غفاری/ مدرسه‌ی مکتب الزهراء بردسکن

امام حسن(ع) پرورش یافته­ی آغوش پرمهر پیامبر(ص) و دامان پاک فاطمه­ی اطهر(س) است، اما بنی امیه به جهت دشمنی دیرینه با خاندان پیامبر از هیچ گونه اتهامی نسبت به او کوتاهی نکردند. دستاورد­های پژوهش عبارتند از اینکه امام حسن(ع) با اینکه در اوضاع و احوال بسیار متشنج و نا آرامی خلافت را به عهده گرفتند اما توانستند  با تدبیر و سیاست خاص خود که صلح و نرمش در مقابل خدعه ­و نیرنگ بنی امیه بود آن اوضاع را دگرگون نمایند تا ذهن­های خفته­ی مردم بیدار و با فتنه­های آشوب­گرانه­ی معاویه آشنا شود. ایشان با خدمات و فعالیت­هایی که بعد از صلح، در مدینه انجام دادند توانستند زمینه­ی قیام سرنوشت ­ساز عاشورا را فراهم سازند.

واژگان کلیدی: سیره، امام حسن(ع)، امامت، خلافت، صلح، حاکمیت

 

سیره­ی اخلاقی و سیاسی امام زمان(عج)/ خدیجه مشتاقی/ مدرسه‌ی مکتب الزهراء بردسکن

همه­ی فرقه­های اسلامی معتقدند که مردی از نسل علی(ع) و فاطمه(س) ظهور می­کند و عدالت جهانی را در میان جهانیان می­گستراند. در این پایان نامه با استفاده از منابع تاریخی، سیره­ی اخلاقی ـ سیاسی آن امام همام مورد بررسی قرار گرفته تا شؤون حکومت آن حضرت را نمایان سازد. آنچه در این بررسی به دست آمده این است که ریشه­ی اصلی تمام بدبختی­ها و نابسامانی­هایی که گریبان‌گیر بشر امروز شده، نبودن یک زمامدار الهی است که از سوی خدا و رسول او نصب گردیده باشد. آن زمان که این حقیقت دانسته شد دیگر تاب و قراری برای بشر باقی نمی­ماند و از غفلت و بی‌خبری به در خواهد آمد.

واژگان کلیدی: سیره، امام زمان(عج)، انتظار، حکومت جهانی، قیام، عدالت، ظهور

 

 

پیامد­های امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن و سنت/زهره عباسیان/ مدرسه‌ی مکتب الزهراء طبس

در جهانی افسار گسیخته، که همه‌ی جوامع در معرض خطرات گوناگون قرار دارند، هر روز و هر لحظه، عاملی انحرافی وجود دارد تا کوچک و بزرگ را به راهی جز راه خدا و مستقیم بکشاند. تنها چیزی که می تواند به مهار و کنترل یا تعدیل جامعه کمک کند، همدلی، همراهی، و حفظ حیثیت جامعه است که با پشتوانه‌ی معنویت قرآن و سنت رسول الله(ص) و ائمه‌ی اطهار(ع) خلل ناپذیر می‌شود. در این تحقیق با استفاده از منابع دست اول، قرآن و روایات، ابعاد مسأله­ی امر به معروف و نهی از منکر مورد بررسی قرار گرفته تا اهمیت آن روشن شود. آنچه از این پژوهش به دست آمده این است که امر به معروف و نهی از منکر واجبی است که تقریباً فراموش شده و اگر یاد آورده شود ابزار سعادت جامعه­ی بشری خواهد بود. مسلمانان اگر در پی عزت و عظمت خودشان هستند باید بپذیرند که با سهل­انگاری، تن­پروری، بی­مسؤولیتی و بی­توجهی به آنچه در جامعه‌شان می­گذرد راه به جایی نخواهند برد. انجام فریضه­ی امر به معروف و نهی از منکر فقط وظیفه­ی افرادی خاص نیست بلکه هر شخص که در جامعه­ای حتی کوچک زندگی می­کند به خاطر دینی که به جامعه و اعتقاداتش دارد باید خود را مسؤول بشمارد و شادی­اش را در گرو شادی جمع و غم اجتماعی را غم خود بداند.

 

واژگان کلیدی: امر، نهی، معروف، منکر، سنت، پیامد، اجتماع