بتول حسینی نژاد
مدرسه علمیه فاطمیه (س) زرند ، کرمان
استاد راهنما:خانم نجمه دهقانی
تابستان 1392
چکیده
تربیت دینی و اخلاقی فرآیند زمینه سازی و به کارگیری شیوه های صحیح و تقویت و ایجاد صفات و رفتارهای اخلاقی و از بین بردن رفتارها و آداب غیر اخلاقی در انسان است.
هدف از انجام تحقیق : شناخت و بررسی عوامل گریز از ارزشها و گرایش به ضد ارزشها ، تبیین روش های نهادینه سازی و درونی سازی ارزشها و ریشه کن کردن ضد ارزش ها است . این تحقیق در صدد پاسخ به سؤالاتی از جمله : روش نهادینه سازی ارزش ها از منظر آیات و روایات چیست ؟ منظور از ارزش و ضد ارزش چیست ؟ عوامل گریز از ارزش و گرایش به ضد ارزش چیست ؟
روش تحقیق بر اساس نگرش به قصد حل مشکل و علت یابی روش نهادینه سازی ارزشهاست و یک تحقیق کاربردی است و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است .
نتیجه حاصله از تحقیق عبارت است از اینکه : بدون شک هر انسانی فطرتاً خواهان این است موجود با ارزش و پر افتخاری باشد ، به همین دلیل با تمام وجودش برای کسب ارزش ها تلاش می کند . ولی شناخت معیار ارزش با تفاوت فرهنگ ها کاملاً متفاوت است . و گاه ارزش های کاذب جای ارزش های راستین را می گیرد . به همین دلیل هر گروهی در مسیری گام برمی دارد و به ارزشی دل می بندد و آن را معیار می شمرد . اما از آنجاکه این امور همه متزلزل و برون ذاتی و مادی و زودگذر است . آیین آسمانی همچون اسلام هرگز نمی تواند با آن موافقت کند . لذا خط بطلان روی همه ی آنها کشیده ومعیار را پرهیزگاری پاکی ذکر می کند.
کلید واژه ها عبارتند از : ارزش ، نهادینه سازی ، بصیرت ، اسوه ، کرامت.
نتیجه گیری
تربیت دینی فرزندان و افراد را باید از کودکی آغاز کرد . زیرا روح آنان در این زمان انعطاف پذیری قابل توجهی دارد و هر چه انسان بزرگتر می شود از این انعطاف کاسته می شود و نتایج حاصله از تحقیق عبارتند از :
1-برای نهادینه کردن ارزشها باید از بهترین شیوه ها بهره گرفت تا نتایج مفید و مؤثر حاصل شود . یکی از روشها تشویق کارهای خوب است .
2- داشتن بصیرت و آگاهی نسبت به انجام یک کار . دوام و قوام آن را بیشتر خواهد کرد .
3- الگوهای پاک و با فضیلت . انگیزه و میل به پاکی و آراستگی به فضایل را در جوامع ایجاد مد و الگوهای ناپاک و بی فضیلت جوامع را به سوی ناپاکی و رذایل بر می انگیزد .
4-ارتباط با مجالس و محافل مذهبی نقش مؤثر و مثبتی در مسایل خانوادگی دارد .
5- اگر انسان طعم شیرین راز و نیاز با آفریدگار را درک کند ، نمی تواند از آن دست بردارد .
6- مردم ارزشهای اخلاقی را باید از فقاهت و دین بگیرند تا بتوانند در زندگی شان جلوی یکسری ضدارزشها را بگیرند .
منابع و مأخذ
*قرآن.
1. ابن ابی الحدید ، عبدالحمید( 1404ق). شرح نهج البلاغه(چاپ اول ).قم:مکتب آیت الله مرعشی نجفی.
2. ابن طاووس ، علی بن موسی(1411ق). منهج الدعوات و منهج العبادات(چاپ اول ). مصحح ابوطالبمحرر ،محمدحسن کرمانی.قم :دارالذخایر.
3. افروز ، غلامعلی( 1378). روان شناسی تربیتی(چاپ اول ). بی جا:انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی.
4. امین زاده ، محمدرضا (1376)، فرهنگ تعلیم و تربیت اسلامی (چاپ اول ). بی جا: انتشارات در راه حق.
5. انصاریان ، حسین(1384 ). توبه آغوش رحمت(چاپ دوم ).بی جا:نشردارالعرفان.
6.تقوی ، سید رضا(1385). تأملات فرهنگی(چاپ اول ).تهران:نشر نخیل .
7.تقوی ،سیدرضا(1388).نکته های نورانی(چهل حدیث تربیتی از پیامبر اکرم(ص))(چاپ اول).تهران:نشر نخیل.
8.جعفری ، بهزاد(1380). ترجمه تحف العقول(چاپ دوم )بی جا: دارالکتب الاسلامیه.
9. جوادی آملی ،عبدالله(1381). صهبای حج(چاپ سوم ).قم:انتشارات اسراء.
10.حاجی ده آبادی ، محمدعلی(1382). مدیریت فرهنگی( چاپ اول ).بی جا: انتشارات امام عصر(عج ).
11.حسینی ژرفا ، سید ابوالقاسم (1379). مبانی هنری قصه های قرآنی (چاپ سوم ).بی جا : مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما .
12.حکیمی ، محمدرضا؛حکیمی،محمد؛حکیمی ،علی (بی تا).الحیاه(چاپ اول ) . مترجم احمد آرام .تهران:دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
13. دشتی ، محمد (1383).، ترجمه نهج البلاغه(چاپ24).قم:موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمومنین(ع).
14.دهخدا، دهخدا، علي اكبر(1373).لغتنامه دهخدا(چاپ اول).زير نظردكترمحمد معين.تهران :انتشارات دانشگاه تهران.
15-دیلمی ،محمد حسین(1408ق).اعلام الدین فی صفات مومنین(چاپ اول ).قم:مؤسسه آل بیت علیهم السلام
16.رضایی ، سید عبدالحسین (بی تا).کتاب الروضه در مبانی اخلاق( ترجمه جلد 74 بحارالانوار ) .مصحح حبیب الله بیاتی . تهران :نشر اسلامیه.
17. شعیری ، محمد(بی تا).ترجمه جامع الاخبار( چاپ اول ) ، مترجم کاشف استاد ، شرف الدین خویکی ، تهران:کتابفروشی اسلامیه .
18.شیخ صدوق(ابن بابویه، محمد بن علی)(1413ق). من لا یحضره الفقیه(چاپ دوم ) ، قم :انتشارات جامعه ی مدرسین.
19.صهبای اردوی جهادی ، بیانات مقام معظم رهبری ، 21/9/1380
20.طاهری ، سید محمود( 1388).مقاله تولی و تبری در اسلام. ماهنامه مبلغان. شماره 125 .
21.عالمیان ، علی اکبر(1391 ). شیوه های مقابله جریان باطل با جریان حق گرا از نگاه قرآن ، فصلنامه فرهنگی اجتماعی سیاسی پویا ، نشریه دانشجویی دفتر پژوهش های فرهنگی ، شماره 23.
22.عمید ،حسن (1343).فرهنگ فارسی عمید( چاپ اول ).بی جا : انتشارات ابن سینا.
23. قرائتی ، محسن (1391)، دقایقی با قرآن(چاپ پانزدهم ). بی جا: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن .
24.کاشانی راوندی ، فضل الله بن علی (بی تا).نوادر(چاپ اول ).مترجم احمد صادقی اردستانی.تهران :بنیاد فرهنگ کوشانپور.
25.کلینی ، محمد(1346 ). اصول کافی(چاپ دوم ). ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی .تهران :انتشارات علمیه ی اسلامی .
26.مجلسی ، محمدباقر( بی تا). ترجمه موسوی همدانی ، بحار الانوار (چاپ اول ). تهران:کتابخانه مسجد ولیعصر (عج ).
27.مسعودی ، اسحاق (بی تا ). پژوهشی در امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن و روایات . بی جا : شرکت چاپ و نشر بین الملل .
28.مطهری ، مرتضی(1367). جاذبه و دافعه حضرت علی علیه السلام(چاپ هفتم). تهران، انتشارات صدرا ،
29.مطهری ، مرتضی(1380 ). تعلیم و تربیت در اسلام.قم: نشرصدرا.
30- مؤسسه فرهنگی قدر ولایت (1390).، چاپ دوم . تهران.
31.مصطفوی ، سیدجواد(بی تا) ، ترجمه و شرح اصول کافی(چاپ دوم).قم : نشر فرهنگ.
32.نجفی ، حافظ(بی تا) ، هفت آسمان جوانی(جوان در اندیشه دینی)، شماره 6 ،قم : انتشارات امیر العلم بخش فرهنگی دفتر مرجع تقلید حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی.
33.نوروزی ،رضا؛هاشمی،فاطمه(1389). مقاله تحلیلی بر تربیت اخلاقی از دیدگاه فارابی.اصفهان:فصلنامه معرفت اخلاقی .
34.هاشمی رفسنجانی ، اکبر (1385). فرهنگ قرآن(چاپ اول ) ، بوستان کتاب ،قم : انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی .
