پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده شناخت ماهيت و ويژگي‌هاي مشترك ابليس و طاغوت به عنوان دو نماد اصلي و بنيادين شر در آموزه‌هاي اسلامي و ديني، از اهميت راهبردي در فهم دقيق جبهه باطل و راهكارهاي موثر مقابله با آن برخوردار است. اين پژوهش با بهره‌گيري از روش توصيفي-تحليلي و با استناد مستقيم به آيات قرآن كريم و روايات معصومين (عليهم‌السلام) به بررسي جامع وجوه اشتراك اين دو مفهوم كليدي پرداخته است. يافته‌هاي تحقيق به وضوح نشان مي‌دهد كه ابليس و طاغوت‌هاي انساني در سه محور اساسي و بنيادين داراي اشتراك هستند: نخست «عصيان و سرپيچي آگاهانه و مستمر از فرمان الهي» كه ريشه در تكبر، خودبرتربيني و انكار عامدانه حقيقت دارد؛ دوم «اغواگري و تلاش براي گمراهي» با به كارگيري ابزارهايي چون سوگندهاي فريبنده، زينت دادن گناه، القاي آرزوهاي پوچ و ايجاد تفرقه در جامعه مؤمنان؛ و سوم «عداوت و دشمني با صالحان» كه در قالب جنگ رواني تمام‌عيار، ايجاد تفرقه و حذف فيزيكي تجلي مي‌يابد. اين پژوهش نشان مي‌دهد كه اگرچه مصاديق عيني طاغوت در طول تاريخ متنوع و متكثر بوده‌اند، اما الگوي رفتاري و استراتژي آنان همواره تابع الگوي واحد و تغييرناپذير ابليسي بوده است. درك عميق اين اشتراكات، به مؤمنان در شناسايي دقيق تر و مقابله هوشمندانه‌تر با جبهه باطل ياري مي‌رساند. واژگان كليدي: ابليس، طاغوت، عصيان، اغواگري، عداوت.