پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

«سعي» در قرآن كريم به لحاظ لغوي و اصطلاحي از گستردگي قابل ملاحظه اي برخوردار است و اين واژه و مشتقات آن سي مرتبه در قرآن كريم آمده است. از همين روي براي كشف و ارائه تصويري از جايگاه «سعي» در قرآن كريم و نيز درك بهتر از معاني اين واژه به بررسي «حوزه معنايي «سعي» در قرآن كريم» بر مبناي نسبت جانشيني و هم نشيني پرداخته شده است. كه پژوهش حاضر با روش توصيفي_ تحليلي معنا شناسي واژه «سعي» و مشتقات آن در قرآن كريم با رويكرد «هم زماني» از طريق بررسي مؤلفه هاي «سعي» بر محور جانشيني با واژگاني چون: كسب، عمل، عدو، ذهاب، سرعت، جهد و... و بر محور هم نشيني با واژگاني چون: جاء، أراد، أدبر، يري، مشكورا، راضية، شتي و ... مورد تحليل قرار گرفته است. لذا نتايج پژوهش حاضر پيرامون «نسبت جانشيني» واژگان، با واژه «سعي» نشان مي دهد كه براساس معناي واژه «سعي»، مفهوم «جَهد» و «عَدو» نزديكترين معنا را به واژه «سعي» دارند؛ كه غالب لغويان بر مبناي اين دو واژه سعي را معنا كرده اند. اما بر مبناي واژه اي كه به عنوان جانشين بيان شده بود واژه «كدح»، نزديكترين معنا را به واژه سعي داشت، و پيرامون «نسبت هم نشيني» واژگان با واژه «سعي»: معناي اصلي واژه «سعي» نهايت تلاش براي رسيدن به هدف است كه با توجه به نسبي بودن معناي «سعي» واژه هم نشين در معناي «سعي» تأثير بسزايي دارد، و اين مهم باعث شده كه دامنه معنايي واژه «سعي» در امور مادي و معنوي و امور خير و شر گسترش پيدا كند.