پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

در قرآن كريم آياتي حاكي از استغفارهاي انبياي الهي عليهم السّلام و يا امر خداوند متعال به آنها براي استغفار وجود دارد درحالي كه اين آيات با قول به عصمت متعارض به نظر مي رسد و بيشتر پاسخهاي مفسران متقدم و متاخر قابل مناقشه كلي يا جزيي هستند .يا نياز به توضيح و تكميل دارند. طبق ادله عقلي و قرآني ونقلي معتبر، متعلق استغفارهاي انبياء عليهم السّلام نمي‌تواند گناه صغيره و كبيره و افعال قبيح باشد. با بررسي مصداقي مشخص مي شود متعلق استغفارهاي انبياء عليهم السلام يا امر و نهي مولوي نبوده پس استغفار از ذنب مصطلح محسوب نمي شود يا در افق و بُعد ديگري خطا محسوب مي‌گردد و مساله در دار تكليف واقع نشده است. و از بين تحليل ها و تفاسيري كه ناظرند به اينكه متعلق استغفار مفهوم ذنب به معنب اصطلاحي آن نيست، بهترين وجوه ، تحليل هاي مبتني بر نسبيت است. البته غير از موردي كه در آن نسبيت مرتبط با منصب نبوت مطرح شده است. همچنين يكي از دلائلي كه براي استغفار معصومين مطرح شده استغفار از روي تواضع بود كه با اضافه نمودن نكاتي ، مي توان تقرير قابل قبولي از آن مبتني بر درك فقر ذاتي انسان در مقابل خداوند بدين شرح ارائه داد : در استغفار معصوم عليه السلام نه مجاز و نه تعارفي دركار است و نه معصيت و قصوري صورت گرفته است. بلكه ناشي از يك درك عميق و عالي از حقيقت انسان و رابطه او با پروردگار است .