پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: از مهمترين مراحل زندگي هر فردي، مرحله گزينش همسر است. اسلام با تأكيد بر اصل كفويّت در همسرگزيني موافقت خود را بر نظريه همسان همسري در كليّت آن ابراز نموده است. كفويت خود، دو قسم شرعي و عرفي دارد. كفويت شرعي آن است كه شرع مقدس به كفو بودن آن اشاره كرده است. كفويت عرفي تناسب دو فرد براي ازدواج از ديدگاه عرف عام و متعهد است. مولفه‌هاي كفويت شرعي از سه بُعد قابل بررسي است. از منظر فقها اسلام شرط صحت نكاح است. از بُعد شاخص‌هاي همسرگزيني از منظر اهل بيت عليهم السلام ايمان، اخلاق پسنديده، اصالت، عقل و خرد و امانت داري از مهمترين مؤلفه‌ها به شمار مي‌آيند. و از بُعد مولفه‌هاي مشروط در بقاي ولايت در دو جايگاه مؤلفه‌هاي كفو شرعي و عرفي قابل پيگيري است. اما مؤلفه‌هاي كفويت عرفي برخاسته از ديدگاه روانشناسان، جامعه شناسان و كارشناسان مسائل خانواده است. و از مهمترين مؤلفه‌ها تناسب در دينداري، اخلاق پسنديده و تناسب فرهنگي، اقتصادي، جغرافيايي و همچنين تناسب در سن، تحصيلات و حتي تناسب ظاهري محسوب مي‌شوند. مؤلفه‌هاي كفويت عرفي، دين داري و اخلاق پسنديده ملاك مطلق و فرازماني در همسرگزيني محسوب مي‌شوند . اما ديگر مؤلفه‌هاي عرفي متأثر از مقتضيات زمان و مكان مي‌باشند چرا كه فرهنگهاي مختلف مؤلفه‌هاي متفاوتي براي همسرگزيني لحاظ مي‌كنند. همچنين از آنجايي كه شروط بقاي ولايت وليّ شامل مؤلفه‌هاي كفويت شرعي و عرفي است. و مؤلفه‌هاي عرفي به جز دينداري و اخلاق پسنديده تابع زمان هستند. بنابراين مي توان گفت شروط بقاي ولايت وليّ، نيز متأثر از مقتضيات زمان و مكان است.