پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

بي‌ترديد، دين اسلام براي تمام مسائل موجود در جامعه اسلامي داراي پشتوانه شرعي است. يكي از آن مسائل، بحث حاكميت در جامعه اسلامي است كه محققان درباره آن تعاريف متعددي ارائه كردند و آن را از جهات مختلف مورد بحث و بررسي قرار دادند. از جمله مواردي كه علما و فقها به آن پرداختند، بحث مشروعيت حاكميت اسلامي است. هر حكومتي براي بقاي خود نيازمند به مشروعيت است. مشروعيت حكومت اسلامي را نمي‌توان رابطه دو سويه مبتني بر فرمان‌دادن و فرمان‌بردن دانست؛ زيرا صرف كسب رضايت از مردم، مشروعيت لازم براي حكومت ايجاد نمي‎شود؛ بلكه مشروعيت حكومت اسلامي داراي مباني است كه بايد بر اساس موازين دين اسلام محقق شده باشد. از آنجا كه بحث حاكميت اسلامي و ولايت فقيه، بسياري از شبهات در حوزه مباحث كلامي را به خود اختصاص داده است؛ به همين خاطر آثار زيادي به تبيين مسئلۀ مشروعيت حاكميت اسلامي و مباني آن پرداختند كه بيانگر اهميت اين موضوع است. اين تحقيق به روش كتابخانه‌اي و پردازش توصيفي- تحليلي صورت گرفته است. نويسنده بدين نتيجه دست يافته است كه امام خميني(ره) مشروعيت حاكميت جامعه اسلامي در عصر غيبت امام معصوم، بر مبناي نصّ الهي و انتصابي مي‌دانند و معتقدند مقبوليت مردمي به حكومت ديني عينيت مي‌بخشد. در انديشۀ الماوردي نيز مباني مشروعيت حاكميت اسلامي با اجماع اهل حل و عقد و ولايت‎عهدي خليفۀ پيشين محقق مي‌شود. هردو انديشمند معتقدند كسي كه زمامدار حكومت اسلامي مي‌شود بايد واجد شرايط حاكميت، از جمله عدالت و علم و باشد.