پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مرگ مسئله‌اي مهم و پيچيده مي‌باشد و انديشمندان علوم اسلامي، از جمله متكلمان، مفسران، فيلسوفان و عارفان اسلامي پيرامون حقيقت و كيفيت آن فراوان سخن گفته‌اند. در منابع اسلامي نيز حقيقت مرگ مورد توجه بوده و آن را جدايي روح از بدن وانتقال يافتن به جهان ديگر دانسته‌اند. پرسشي كه نگارنده در اين تحقيق به دنبال آن است، بررسي تطبيقي مرگ از نگاه قرآن و فيلسوفان اسلامي مي‌باشد. روش تحقيق به صورت كتابخانه اي و با رويكرد تحليلي انجام شده بدين صورت كه ابتدا فيش برداري از منابع مربوطه صورت گرفته و سپس اطلاعات گرد آمده، دسته بندي گرديده و مقايسه تطبيقي صورت گرفته است. در اين تحقيق پس از مقايسه تطبيقي بين ديدگاه قرآن و فلاسفه اين نتيجه حاصل شد كه ظاهر دنيا باطن آخرت و ظاهر آخرت باطن دنياست. بنابراين سعادت و لذت در حيات اخروي كه عالم كشف حقيقت و باطن است، كاملا معنا پيدا مي‌كند و ادراكات انسان نسبت به حقايق هستي از لحظه‌ي احتضار، آغاز مي‌گردد. از ديدگاه فلاسفه اسلامي تنعّم و تعذّب انسان در برزخ، همان عمل است كه به‌صورت نعمات بهشتي يا عذاب‌هاي جهنمي مجسم مي‌شوند. بنابراين بحث از تجسم اعمال در آخرت منتفي است و تأويل آيات صريح در اين است كه آنچه به انسان مي‌رسد در واقع آثار اعمال و افعال و اعتقادات اوست نه عين آنها.