پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده به تبع پيشرفت علوم و فناوري به ويژه در علوم پزشكي، استفاده از آزمايشات پزشكي در جهت شناخت بيماري ها و نيز درمان بيماران، افزايش يافته است. اگرچه اين آزمايشات منافعي در پي دارد، ولي ممكن است به تماميت جسمي و يا روحي انسان آسيب برساند. لذا به نظر مي رسد با برخي اصول و قواعد اسلامي از جمله قاعده «لاضرر و لاضرار» در تعارض باشد. در اين آزمايشات ممكن است يقين بر اين باشد كه ضرر وجود دارد كه بي ترديد بر اساس استدلال بر ادله حرمت ضرر به جسم و جان انسان حكم به حرمت ميشود. يا اينكه يقين به عدم ضرر وجود دارد كه همه فقها چنين آزمايشي را براساس اصل اباحه و حليت جايز ميدانند. لذا اين مسأله قابل طرح است كه؛ مباني فقهي و حقوقي قرادادهاي آزمايشات پزشكي بر روي انسان چيست به موجب اين تحقيق كه به روش توصيفي- تحليلي صورت گرفته اين نتيجه قابل بيان است كه؛ مبناي فقهي قراردادهاي آزمايشات پزشكي را مي توان اصل اباحه و برائت، حفظ نظام، قاعده احسان دانست. بر اساس قاعده «لاضرر» آزمايشات پزشكي و علمي بر روي انسان كه ممكن است بر سلامتي انسان، اثرات سوء داشته باشد، قابل توجيه است ولي در صورت اخذ اذن يا برائت فرد و مجاز بودن آزمايشات پزشكي، مسئوليت تبعات، خسارات و آسيب احتمالي بر عهده فرد ميباشد در مقابل، در صورت عدم رضايت فرد يا ولي فرد، قراردادهاي آزمايشات پزشكي بر روي انسان صحيح نيست.