پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده جايگاه فردي افراد وابسته به ويژگي‌هاي جسماني، عاطفي، اعتقادي، اخلاقي و عقلاني آن‌هاست كه موجب تفاوت آن‌ها با ديگران مي‌شود. از طرفي چون انسان‌ها موجوداتي، اجتماعي هستند داراي هويت اجتماعي نيز مي‌باشند. هويت شامل ارزش‌هايي است كه افراد دارند؛ بنابراين جايگاه اجتماعي، نه تنها به ارتباطات اجتماعي افراد سمت و سويي خاص مي‌دهد، بلكه به زندگي شخصي نيز مفهوم منحصر به‌فردي مي‌بخشد. انتخاب همسر، متاركه و ارث در جاهليت متأثر از شرايط فردي و قبيله‌اي زنان و حضور ايشان در جامعه براي اشتغال و ...تحت تأثير شرايط اجتماعي بود. در دوران جاهليت، جايگاه فردي و اجتماعي زنان پايين‌تر از مردان بود. زن از حقوق انساني خود مانند تصميم‌گيري براي ازدواج، مهريه، طلاق و...محروم بود دختران زنده‌به‌گور مي‌شدند و مردان مي‌توانستند چند همسر داشته باشند و هرگاه خواستند زنانشان را طلاق دهند. تنها ارزشي كه براي زنان قائل بودند از اين جهت كه پسراني توانا و نيرومند به دنيا بياورند اهميت داده مي‌شد. باظهور اسلام و نزول قرآن، وضعيت زنان در جامعه به طور قابل توجهي تغيير كرد. اسلام حقوق و آزادي‌هاي زنان را تأئيد كرد و موقعيت آن‌ها را ارتقاء بخشيد. قرآن درباره حقوق زنان بسياري از اصول و قوانين را مطرح كرد كه به زنان حق انتخاب در ازدواج، طلاق، ارث، تصميم‌گيري در امور خانوادگي و سياسي و... رامي‌داد. قرآن با پاسداشت زن در زمينه‌هاي فردي و اجتماعي‌، از نظر حقوق انساني بين زن و مرد هيچ تفاوتي قائل نشده ‌است. اين پژوهش با توجه به جايگاه فردي و اجتماعي زنان در عصر جاهليت و عصر نزول و با بررسي آيات قرآن كريم مخصوصاً آيات سوره نساء به اين مهم دست يافت كه قرآن بسياري از رسوم جاهلي درباره زن را منسوخ كرده‌ و در اين آيات، حقوق انساني، اجتماعي، سياسي، اقتصادي را مشخص و مؤمنين را به رعايت اين حقوق ملزم كرده است.