پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

امّت اسلامي داراي نظامي است كه از آن تحت عنوان نظام امامت و امّت ياد مي‌شود. امّت و امام از اركان اصلي نظام اسلامي هستند كه يكي از عوامل ثبات و پايداري آن به فرمانبرداري امّت از امام برحقشان بستگي دارد. در ميان امّت از ابتدا، همواره انگيزه‌ها و زمينه‌هايي وجود داشته كه عاملي براي عدم پذيرش فرامين امام بوده است. با استناد به آيات و روايات دلبستگي به دنيا، سستي و راحت‌طلبي، حبّ جاه و مقام، حرص و آزمندي، عدم هشياري و مقاومت، سطح نازل دانش و فرهنگ، خودبرتربيني؛ عدم بينش صحيح، غوغاسالاري و رواج كذب و دروغ، انكار ضروريات دين و پنهان نمودن كفر و نفي ضرورت وجود نظام اسلامي زمينه‌ساز نافرماني امّت از امام در ابعاد اجتماعي و سياسي گشته كه اكثر اين موارد به‌نوعي با كفر، نفاق و عدم بينش صحيح امّت در ارتباط است. بخش ديگر اين نافرماني‌ها در عرصه اجتماعي و سياسي عللي است كه به موجب پايه‌گذاري قوانين نوظهور، عصبيت، سرسختي در عقيده، اختلاف، عدم ثبات در مسير الهي و تبعيت ناآگاهانه، محروميت، تحميل افكار و غيرت جاهلانه و نژادپرستانه، ايجاد آزار و خطر و منع امنيت، ستمگري حاصل شده كه از عدم آگاهي، كفر، شرك و نفاق نشأت گرفته است. از آنجا كه عدم فرمانبرداري امّت از امام موجب سرگرداني و انحراف امّت از مسير رسيدن به اهداف متعالي خود گشته و در اين شرايط، امام نمي‌تواند مسئوليت رهبري و هدايت امّت اسلامي را به سرانجام مطلوب خود رساند، قطعا شناسايي زمينه ها و علل عدم فرمانبرداري از امام موجب آگاهي امّت اسلامي شده و نظام اسلامي را از انحطاط دور كرده، به سوي اهداف حقيقي خود سوق خواهد داد. داده‌هاي نگارش حاضر با روش كتابخانه‌اي در بستر قرآن، روايات، كتب تفسيري و روايي و اجتماعي و سياسي گردآوري و با شيوه توصيفي- تحليلي تدوين گشته است.