پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده قرآن كريم، مائده گسترده الهي براي بهره‌مندي همگان است؛ فهم و تدبّر در آن، جهت بهره‌گيري از اين سفره وحياني ضروري است. شناخت موانع فهم و تدبّر در قرآن مجيد بسيار مهم است، تا جايي كه خداي حكيم آن را در چندين آيه به روش اجمال و تفصيل بيان كرده و معصومان (عليهم السلام) نيز بر اهميت تدبّر در قرآن كريم تاكيد كردند. شرك و دوگانه پرستي، كفر، انحراف و اعراض از قرآن و عدم ايمان به معاد از موانع بينشي- معرفتي تدبّر در قرآن مجيد مي‌باشند؛ دنياطلبي، هواپرستي، دورويي و ستمگري از موانع اخلاقي- رفتاري فهم و تدبّر در قرآن كريم هستند؛ همچنين عدم بهره‌گيري از روايات تفسيري اهل بيت (عليهم السلام)، عدم به كارگيري عقل در تفسير آيات، بهره‌مند نشدن از سياق آيات، تفسير به راي، از موانع علمي تدبّر در قرآن كريم به شمار مي‌روند. اين پايان نامه با عنوان «بررسي تطبيقي موانع فهم و تدبّر در قرآن كريم از ديدگاه علاّمه طباطبايي(ره) و زمخشري» ضمن بررسي، تبيين و تحليل اين ديدگاه‌ها با ملاحظه دو تفسير قيّم اماميه و عامه: «الميزان في تفسير القرآن» و «الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل» به نقاط اشتراك و افتراق آنان پي برده، ايده درست را برمي‌گزيند. همچنين اين پايان نامه با روش نقلي، وحياني سامان يافته كه روش داده‌پردازي آن توصيفي، تحليلي و انتقادي است و با بهره‌گيري از منابع كتابخانه‌اي، نرم افزارهاي علوم اسلامي و سامانه‌هاي رايانه‌اي در چهار فصل تدوين شده است: فصل يكم: كليات و مفاهيم، قابل فهم بودن قرآن، نگاهي به سيره علمي‌ و عملي علاّمه طباطبايي(ره) و زمخشري؛ فصل دوم: موانع بينشي- معرفتي تدبّر در قرآن از منظر علاّمه طباطبايي(ره) و جارالله زمخشري؛ فصل سوم: موانع اخلاقي- رفتاري تدبّر در قرآن از ديدگاه علاّمه طباطبايي(ره) و زمخشري؛ فصل چهارم: موانع علمي تدبّر در قرآن از منظر علاّمه طباطبايي(ره) و جارالله زمخشري؛ در خاتمه جمع بندي، شناخت اشتراكات و افتراقات، نتيجه‌گيري پاياني و پيشنهادها را بررسي كرده، با نوآوري ويژه و با رويكرد تقويتي، معمولا ديدگاه مفسّران اماميه به ويژه ايده‌هاي سامي علاّمه طباطبايي(ره) را گزينش مي‌كند.